คำพิพากษาที่อยู่ใน Tags
สาธารณสมบัติ

ที่ชายตลิ่ง ซึ่งฤดูน้ำ น้ำท่วมถึงทุกปีนั้น เป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดินตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1304(2) เป็นหน้าที่ของกรมการอำเภอจะต้องคอยตรวจตรารักษาอย่าให้ผู้ใดกีดกันเอาไปเป็นประโยชน์แต่เฉพาะตัวตาม พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ.2457 มาตรา 122
ฉะนั้นเมื่อกรมการอำเภอมีคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้ใดปลูกผักบนที่ชายตลิ่งตรงหน้าที่ดินของผู้อื่น จึงเป็นคำสั่งที่ชอบด้วยกฎหมายผู้ใดยังฝ่าฝืนคำสั่ง ก็ย่อมมีความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 334(2)

ที่ดินที่เป็นทำเลเลี้ยงสัตว์สาธารณประโยชน์สำหรับราษฎรใช้เลี้ยงสัตว์ร่วมกันนั้น เป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดินตาม ป.พ.พ.มาตรา 1304 (2) และเป็นหน้าที่ของกรมการอำเภอจะต้องคอยตรวจตรารักษามิให้ผู้ใดเกียดกันเอาไปเป็นประโยชน์เฉพาะตัวตาม พ.ร.บ.ปกครองท้องที่ 2457 ฉะนั้นเมื่อปรากฎว่ามีบุคคลบุกรุกเข้ามาทำนาหรือครอบครองเป็นประโยชน์ส่วนตัวเสียกรมการอำเภอย่อมมีอำนาจมีคำสั่งให้ผู้บุกรุกนั้นออกไปได้ ถ้าผู้นั้นฝ่าฝืนก็ย่อมมีความผิดฐานขัดคำสั่งตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 334

ที่สาธารณะของแผ่นดิน อันอยู่ในความดูแลปกครองของข้าหลวงประจำจังหวัด ข้าหลวงประจำจังหวัดมีสิทธิร้องขัดทรัพย์ในคดีที่มีผู้นำยึดที่สาธารณะสมบัติของแผ่นดินไป.

ที่ดินที่ถูกน้ำเซาะพังลงจนเปลี่ยนสภาพกลายเป็นทางน้ำแล้ว ก็จะเป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดิน ภายหลังผู้ใดจะได้กรรมสิทธิ์ที่ตรงนั้น ก็ต้องเป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการได้มาแห่งกรรมสิทธิ์
เพียงแต่ตลิ่งพังทลายลงแม่น้ำไปชั่วคราวอาจยังไม่พอที่จะถือว่าตรงนั้นเป็นทางน้ำก็ได้ ต้องฟังข้อเท็จจริงให้แน่ชัดว่าที่ดินที่พังลงไปนั้นเป็นทางน้ำมาแล้วหรือไม่

การยกที่ดินให้ใช้เป็นทางสาธารณะแล้วจะให้แก่รัฐหรือเทศบาลก็มีผลเช่นเดียวกัน และไม่จำต้องจดทะเบียนอย่างการโอนให้แก่เอกชน
คดีที่ฎีกาได้แต่เฉพาะในปัญหาข้อกฎหมายนั้น ศาลฎีกาจะต้องฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยชี้ขาดมาแล้ว
ค่าทนายความที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้ใช้แทนนั้นเป็นดุลพินิจและเป็นข้อเท็จจริง

ที่ดินอันเปนที่รกร้างว่างเปล่าแม้จะถูกยึดมาขายทอดตลาดตามคำสั่งสาลก็ไม่ทำไห้กลายประเภทเปนหย่างอื่น
ผู้รับซื้อทอดตลาดไม่มีสิทธิ์หวงห้ามมิไห้ผู้อื่นเข้ายึดถือครอบครอง

การเข้าครอบครองที่ดินรกร้างว่างเปล่าซึ่งมีกฎหมายกำหนดเขตหวงห้ามไว้ภายหลังวันใช้กฎหมายนั้นได้ชื่อว่าเข้าครอบครองที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินโดยมิได้รับอนุญาต การที่มีกฎหมายถอนการหวงห้ามที่ดินซึ่งได้เคยมีกฎหมายหวงห้ามไว้แล้วเพื่อประโยชน์อย่างหนึ่ง แต่ในวันเดียวกันนั้นเอง ได้มีกฎหมายหวงห้ามที่ดินนั้นอีกเพื่อประโยชน์อีกอย่างหนึ่ง เช่นนี้ถือได้ว่าที่ดินนั้นเป็นที่ดินหวงห้ามตลอดมาแต่ต้น ไม่มีการยกเลิกการหวงห้ามประการใด พ.ร.บ.จัดที่ดินเพื่อการครองชีพพ.ศ.2485 ซึ่งยกเลิกพ.ร.บ.จัดตั้งสหกรณ์นิคม พ.ศ.2483. มิได้ยกเลิกสิทธิฟ้องร้องคดีของอธิบดีกรมสหกรณ์ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินในท้องที่จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ.2480 แต่อย่างใด

ที่ชายทะเลซึ่งน้ำท่วมถึงทุกวันนั้นแม้ก่อนบรรพ 4 ก็ถือว่าเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดิน พ.ร.บ.ออกโฉนดที่ดิน ร.ศ.127 ม.35 เจ้าพนักงานไม่มีอำนาจออกโฉนดซึ่งเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินให้แก่เอกชน ๆ หาได้กรรมสิทธิไม่ในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชเอกชนจะได้กรรมสิทธิในที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินได้ก็ต้องได้รับพระราชหัตถเลขาเป็นพิเศษจากพระเจ้าแผ่นดิน
ฟ้องตัดสิน โจทก์ฟ้องอ้างตนว่าเป็นเจ้าของกรรมสิทธิที่ดิน ศาลมีหน้าที่วินิจฉัยในเรื่องกรรมสิทธิอย่างเดียว ไม่ต้องวินิจฉัยถึงเรื่องครอบครองด้วยฟ้องที่กล่าวว่าโจทก์เป็นเจ้าของที่ดินและได้ครอบครองใช้อำนาจเป็นเจ้าของนั้นเป็นฟ้องฐานอ้างกรรมสิทธิไม่ใช่อ้างสิทธิครอบครอง ที่ดินอาศัยชวนกันให้เข้าไปอยู่ในที่ที่มีสภาพปรากฎเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่แล้วไม่เข้าลักษณอาศัย

+สาธารณสมบัติของแผ่นดินผู้ใดจะยกอายุความสิ้นเป็นข้อตัดฟ้องมิได้ ประมวลวิธีพิจารณาความแพ่ง ม.172-127 ฟ้องที่กล่าวข้อความชัดเจนว่าที่พิพาทเป็นที่หลวงโจทก์เป็นผู้ปกครองจำเลยต่อสู้กรรมสิทธิและโจทก์จึงฟ้องขับไล่ดังนี้ ไม่เป็นฟ้องเคลือบคลุมทำให้จำเลยหลงข้อต่อสู้ เอกสารทางราชการที่นำมาอ้างในศาลโดยมีพะยานบุคคลมาสืบประกอบแม้จะทำลับหลัง จำเลยก็รับฟังได้+

สาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ซึ่งเดิมเป็นลำคลองแม้ต่อมาภายหลังจะมีผู้ทิ้งขยะมูลฝอยจนเกิดตื้นเขินขึ้น ก็ยังคงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่ วิธีพิจารณาแพ่ง ฟ้องขับไถ่ อำนาจฟ้อง ข้าหลวงประจำจังหวัดมีอำนาจฟ้องขับไล่ผู้ที่ปลูกเรือนรุกล้ำเข้ามาในที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินได้อ้างฎีกาที่ 544/2475