คำพิพากษาที่อยู่ใน Tags
สิทธิในที่ดิน

ที่สวนมือเปล่า ไม่มีหนังสือสำคัญนั้น เมื่อทางพิจรณาไม่มีฝ่ายใดนำสืบว่าที่สวนรายนี้เจ้าของได้มิสิทธิในที่ดินตาม ก.ม.ลักษณะเบ็ดเสร็จที่ 42 มาแล้ว ก็ต้องถือว่าเจ้าของมีสิทธิครอบครองมือเปล่าตามธรรมดาเช่นเดียวกับที่นาเท่านั้น (อ้างฎีกาที่ 482/2494)
ยกสวนที่สวนมือเปล่าให้แก่กัน แม้จะทำไม่ถูกแบบตามกฎหมายก็ตาม ก็ยังถือได้ว่าผู้ให้ได้มีเจตนาสละการครอบครองให้เป็นของผู้รีบ เมื่อผู้รับได้เข้าครอบครองที่สวนนั้นตามที่ผู้ให้มีเจตนาสละให้ผู้รับจึงได้สิทธิครอบครองที่สวนนั้น

การซื้อขายที่ดินมือเปล่ากันโดยทำหนังสือซื้อขายและจดทะเบียนที่อำเภอนั้นถ้าผู้ซื้อซื้อโดยสุจริตแล้วผู้ซื้อก็ย่อมได้ทรัพย์สิทธิในที่ดินนั้นไปผู้ที่มีทรัพย์สิทธิในที่ดินนั้นมาก่อนแต่มิได้จดทะเบียนไว้จะยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้ผู้ซื้อโดยสุจริต ไม่ได้

โจทก์เคยฟ้องจำเลยว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์โดยซื้อมาจากมารดาจำเลย และได้ครอบครองอย่างเจ้าของมาจนเป็นของโจทก์แล้ว จำเลยบุกรุก ศาลชี้ขาดว่าสัญญาที่โจทก์อ้างมาฟ้องเป็นสัญญาจะซื้อขายที่ดินเท่านั้น ที่พิพาทยังหาเป็นของโจทก์ไม่ โจทก์จึงมาฟ้องจำเลยอีก ขอให้บังคับจำเลย ซึ่งเป็นทายาทของผู้ขายขายที่พิพาทให้แก่โจทก์ตามสัญญาจะซื้อขาย เมื่อผู้ขายตายแล้ว ดังนี้คดีของโจทก์ไม่เป็นฟ้องซ้ำ

โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยขัดคำสั่งนายอำเภอที่สั่งให้จำเลยออกจากหนองสาธารณะตาม พ.ร.บ.ปกครองท้องที่ ขอให้ลงโทษตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 334(2) จำเลยต่อสู้ว่า ที่พิพาทไม่ใช่หนองสาธารณะ หากเป็นที่ของจำเลยมีกรรมสิทธิ
ศาลชั้นต้นฟังว่า ที่พิพาทไม่ใช่หนองสาธารณะ จึงพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์ฟังว่าที่พิพาทเป็นหนองสาธารณะ แต่คงเห็นว่าจำเลยไม่ผิดในทางอาญา จึงพิพากษายืนให้ยกฟ้อง ดังนี้ดดจำเลยจะฎีกาให้ศาลฎีกาวินิจฉัยให้ว่าที่พิพาทไม่ใช่หนองสาธารณะ ศาลฎีกาย่อมไม่รับวินิจฉัยให้ โดยเห็นว่าประเด็นข้อขัดคำสั่งทางอาญานั้นได้ยุติลงแล้วคู่ความชอบที่จะโต้แย้งกันในทางแพ่งได้ว่า หนองพิพาทเป็นหนองสาธารณะหรือไม่

ผู้ใดจะอ้างว่าตนมีสิทธิในที่ดินตาม ก.ม.ลักษณะเบ็ดเสร็จบทที่ 42 ผู้นั้นจะต้องพิศูจน์ให้ได้ความชัดเจนว่าที่ดินนั้นเป็นที่บ้านที่สวนตามความหมายแห่งกฎหมายบทนั้นสักแต่ว่าคำเรียกว่าเป็น+วนคำเดียว หาทำให้ผู้นั้นมีสิทธิในที่มือเปล่า (ที่เรียกว่าสวนนั้น) ดีกว่าที่ไร่ที่นาไม่
โจทก์กล่าวในฟ้องว่า ที่พิพาทอยู่ในตำบลหนึ่งอำเภอหนึ่ง แต่นำสืบว่าอยู่อีกตำบล และอีกอำเภอหนึ่ง ดังนี้ เมื่อปรากฎว่าโจทก์จำเลยต่างแถลงรับแผนที่พิพาทกันแล้วว่าถูกต้อง จึงไม่มีทางที่จะสงสัยว่าพิพาทกันในที่ดินแปลงอื่น จึงไม่ใช่เป็นเรื่องนอกฟ้องนอกประเด็น

ผู้ใดจะอ้างว่าตนมีสิทธิในที่ดินตามกฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จ บทที่ 42 ผู้นั้นจะต้องพิสูจน์ให้ได้ความชัดเจนว่าที่ดินนั้นเป็นที่บ้านที่สวนตามความหมายแห่งกฎหมายบทนั้น สักแต่ว่าคำเรียกว่าเป็นสวนคำเดียว หาทำให้ผู้นั้นมีสิทธิในที่มือเปล่า(ที่เรียกว่าสวนนั้น)ดีกว่าที่ไร่ที่นาไม่
โจทก์กล่าวในฟ้องว่า ที่พิพาทอยู่ในตำบลหนึ่งอำเภอหนึ่งแต่นำสืบว่าอยู่อีกตำบล และอีกอำเภอหนึ่ง ดังนี้เมื่อปรากฏว่าโจทก์จำเลยต่างแถลงรับแผนที่พิพาทกันแล้วว่าถูกต้อง จึงไม่มีทางที่จะสงสัยว่าพิพาทกันในที่ดินแปลงอื่น จึงไม่ใช่เป็นเรื่องนอกฟ้องนอกประเด็น

ผู้ที่ได้ครอบครองที่บ้านที่สวนอยู่โดยมือเปล่าก่อนมีประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และกฎหมายว่าด้วยการออกโฉนดที่ดินนั้นได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จ บทที่ 42 คือสละที่ดินไปยังไม่ถึง 9 ปี 10 ปีก็ยังไม่ขาดสิทธิในที่นั้น
(ประชุมใหญ่ครั้งที่ 4/2494)

คนต่างด้าวเป็นโจทก์ฟ้องขอให้แสดงว่าตนเป็นเจ้าของที่พิพาทและขอให้จำเลยโอนที่พิพาทให้ถ้าไม่สามารถโอนได้ก็ให้จำเลยคืนเงินที่โจทก์ได้ทดรองจ่ายไปดังนี้ ศาลจะพิพากษายกฟ้องเสียทีเดียวโดยเห็นว่าโจทก์เป็นคนต่างด้าวไม่ปรากฏว่าได้รับอนุญาตให้ยึดถือที่พิพาทได้นั้นยังไม่ชอบเพราะ พระราชบัญญัติที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกับคนต่างด้าว 2486 นั้น หาใช่เป็นกฎหมายที่ห้ามคนต่างด้าวมิให้เป็นเจ้าของที่ดินเสียทีเดียวไม่เป็นแต่ว่าจะต้องได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่เสียก่อนเท่านั้น ซึ่งถ้าโจทก์ปฏิบัติตามเงื่อนไขแห่ง กฎหมายนั้นแล้ว ก็ย่อมบังคับได้หรือก็มีทางบังคับทางคืนเงินตามที่โจทก์ได้ขอมาด้วยท้ายฟ้องอีกวิธีหนึ่ง ฉะนั้นศาลชอบที่จะพิจารณาฟังข้อเท็จจริงเสียก่อนจนสิ้นกระแสความ

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยเช่านาโจทก์แล้วไม่ชำระค่าเช่าจึงขอให้บังคับจำเลยชำระค่าเช่า ให้เลิกการเช่าและให้จำเลยออกจากที่ จำเลยต่อสู้ว่าเป็นที่ของจำเลย ศาลพิพากษายกฟ้องโดยวินิจฉัยว่าการเช่าไม่มีหลักฐานเป็นหนังสือ จะฟ้องเรียกค่าเช่าไม่ได้ ส่วนคำขอข้ออื่นโจทก์ไม่ได้ขอให้ศาลแสดงว่าที่รายนี้เป็นของโจทก์ปัญหาว่า นารายนี้เป็นของใคร จึงไม่มีประเด็นถึง
โจทก์จึงมาฟ้องเป็นคดีใหม่ขอให้ศาลแสดงว่า ที่รายนี้เป็นของโจทก์และให้ขับไล่จำเลย จำเลยคงต่อสู้เช่นคดีเดิม ดังนี้ ตามมูลคดีมีประเด็นว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์หรือมิใช่ ซึ่งประเด็นข้อนี้ตามสำนวนคดีก่อนศาลยังมิได้วินิจฉัยเลย โจทก์ย่อมฟ้องคดีใหม่ดังกล่าวได้ ไม่เป็นฟ้องซ้ำ

มารดาเอาที่ดินที่ตนและบุตรเป็นเจ้าของร่วมกันไปขอทำสัญญาขายให้แก่ผู้อื่น ทางอำเภอจึงประกาศโฆษณาการขาย บุตรจึงไปร้องคัดค้านจนทางอำเภอสั่งระงับการทำสัญญาซื้อขายไว้ ผู้จะซื้อจึงเลี่ยงมาขออำนาจศาล ฟ้องมารดาให้โอนขายที่นั้นตามสัญญา แล้วทำยอมกัน ศาลพิพากษาให้โอนขายกันตามยอม แล้วแจ้งให้อำเภอทำสัญญาซื้อขายให้ ดังนี้ ย่อมได้ชื่อว่าผู้ซื้อใช้สิทธิไม่สุจริต ผู้ซื้อจะเถียงว่าตนรับซื้อไว้โดยสุจริตควรได้สิทธิทางทะเบียนหาได้ไม่ นิติกรรมซื้อขายนั้นย่อมไม่ผูกพันที่ดินส่วนของบุตรด้วย