คำพิพากษาที่อยู่ใน Tags
สินเดิม

ในกรณีที่เป็นผัวเมียตามกฎหมายเก่า เมื่อไม่ปรากฏว่าทั้งสองฝ่ายมีสินเดิม ก็ต้องแบ่งสินสมรสให้แก่สามี 2 ส่วน ภรรยา 1 ส่วน
ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยปกครองมรดกแทนโจทก์ เมื่อศาลอุทธรณ์ยกฟ้องในข้อที่ไม่มีทรัพย์มรดก โจทก์ฎีกา ฝ่ายจำเลยเถียงในชั้นฎีกาในข้ออื่น มิได้เถียงในข้อปกครองแทน ดังนี้ศาลฎีกาคงถือว่าจำเลยปกครองมรดกแทนโจทก์
โจทก์ฟ้องแบ่งมรดกและตีราคามาในคำขอท้ายฟ้องด้วยนั้นศาลพิพากษาให้แบ่งทรัพย์ตามส่วนที่โจทก์ขอโดยไม่ต้องจำกัดให้ได้รับเกินราคาท้ายฟ้องได้ เพราะการตีราคามานั้นเพื่อเรียกค่าธรรมเนียมศาล
ผู้ร้องขอส่วนแบ่งมรดกมาในศาลชั้นต้น เมื่อคดีสู่ศาลสูง ผู้ร้องก็ยื่นคำร้องขอส่วนแบ่งในชั้นศาลสูงอีกได้โดยไม่ต้องทำเป็นอุทธรณ์ฎีกา

ฟ้องเรียกทรัพย์ของผู้ตายโดยฟ้องว่าเป็นผู้รับมฤดกและว่าจำเลยไม่ใช่ภริยาชอบด้วยกฎหมายของผู้ตาย ทางพิจารณาฟังได้ว่าจำเลยเป็นภริยาที่ชอบด้วยกฎหมายและมีสิทธิควรได้ส่วนแบ่งมฤดก ดั่งนี้ศาลตัดสินแบ่งทรัพย์ระหว่างผัวเมียและแบ่งมฤดกได้ตาม ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา 142 (2)
ป.ม.แพ่ง ฯ ม.1636 บัญญัติถึงกรณีเจ้ามฤดกมีภรรยาหลายคนให้ได้รับมฤดกตามลำดับชั้นและส่วนแบ่งดังระบุไว้ใน ม.1635 และบัญญัติให้ภริยาน้อยได้ส่วนแบ่งเพียงกึ่งส่วนของภริยาหลวง
คู่ความไม่ได้นำสืบถึงสินเดิมแต่ศาลอุทธรณ์ฟังว่าทั้งสองฝ่ายมีสินเดิม ฎีกาของจำเลยคัดค้านว่าไม่ชอบแต่มิได้กล่าวว่าการแบ่งเช่นนั้นจำเลยเสียเปรียบอย่างไรหรือควรแบ่งอย่างไร ฎีกาย่อมฟังไม่ขึ้น

การที่สามีละทิ้งภริยาไปได้กับหญิงอื่น หาทำให้ขาดจากการเป็นสามีภริยาไม่
สามีเอาสินเดิมของภริยาไปขายโดยไม่ได้รับความยินยอมของภริยานั้น ถ้าผู้ซื้อไม่รู้ว่าเป็นสินเดิมของภริยาก็ได้ทรัพย์เป็นสิทธิ ถ้ารู้ก็เป็นกรณีที่ซื้อโดยไม่สุจริต ภริยาฟ้องเรียกคืนได้
ภริยามีอำนาจฟ้องเรียกสินเดิมซึ่งสามีโอนขายโดยไมได้รับความยินยอมจากตนโดยไม่ต้องรับอนุญาตจากสามี

ผู้ตายมีภรรยา 2 คนเมื่อศาลพิพากษาแบ่งมฤดกศาลได้แบ่งเงินไว้เป็นสินสมรสส่วนของภรรยาไว้ ภรรยาคน 1 มาฟ้องแบ่งสินสมรสนั้นกึ่ง 1 โดยกล่าวอ้างคำพิพากษาในคดีก่อนด้วย แม้ไม่ระบุตนมีสินเดิม ก็นำสืบได้

ผู้ตายมีภรรยา 2 คน เมื่อศาลพิพากษาแบ่งมรดกศาลได้แบ่งเงินไว้เป็นสินสมรสส่วนของภรรยาไว้ ภรรยาคนหนึ่งมาฟ้องแบ่งสินสมรสนั้นกึ่งหนึ่งโดยกล่าวอ้างคำพิพากษาในคดีก่อนด้วย แม้ไม่ระบุว่าตนมีสินเดิม ก็นำสืบได้

ในข้อที่ว่าสามีหรือภรรยามีสินเดิมหรือไม่นั้น แม้จะได้ความว่าสินเดิมเป็นคนละชนิดกับที่โจทก์ระบุมาในฟ้องก็รับฟังได้
อ้างฎีกาที่ 886/2479
ถ้าจะหักสินสมรสใช้สินเดิม ข้อที่ว่าอะไรเป็นสินเดิมและมีราคาเท่าไรนั้นย่อมเป็นข้อสำคัญ

ในข้อที่ว่าสามีหรือภรรยามีสินเดิมหรือไม่นั้น แม้จะได้ความว่าสินเดิมเป็นคนละชนิดกับที่โจทก์ระบุมาในฟ้องก็รับฟังได้ อ้างฎีกาที่ 886/2479 ถ้าจะหักสินสมรสใช้สินเดิม ข้อที่ว่าอะไรเป็นสินเดิมและมีราคาเท่าไรนั้นย่อมเป็นข้อสำคัญ

โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยคืนสินเดิมสินบริคณห์ให้แก่โจทก์.แต่ในคำฟ้องมิได้แสดงให้ชัดว่า สินเดิมคืออะไร ราคาชนิดไหน เท่าใด. และสินบริคณห์ก็มิได้แสดงว่าเป็นอะไรบ้างราคาเท่าใด. เช่นนี้ ถือว่าเป็นคำฟ้องที่ไม่แสดงสภาพแห่งข้อหาให้ชัดแจ้งตาม มาตรา 172. โจทก์ยื่นบัญชีรายละเอียดสินเดิม แต่ได้ยื่นเมื่อสืบพยานโจทก์. บัญชีรายละเอียดนั้นย่อมไม่เป็นส่วนหนึ่งของฟ้องตามกฎหมาย.

เหมืองแร่ซึ่งภริยาอ้างว่าเป็นสินเดิมนั้น ถ้ามิได้สืบว่า เมื่อได้กับสามีมีราคาเท่าไรแล้ว ถือว่าคำนวณราคาไม่ได้ เหมืองแร่ลงทุนไว้ก่อนแต่งงาน 3,000 บาท แต่งงานแล้วขายได้ 800 บาทภริยาได้สืบว่าเมื่อแต่งงานแล้วราคาเท่าไร ถือว่าเป็นสินเดิม 800 บาท +ทรัพย์เป็นสินเดิมอันอาจใช้ประกอบอาชีพตามฐานะได้แล้ว แม้มิได้นำมามอบให้สามี ก็หักสมรสใช้เดิมซึ่งสูญไปนั้นได้ สามีเอาเงินสมรสไปซื้อทรัพย์ให้บุตรที่ติดมาโดยความยินยอมของภริยา ทรัพย์นั้นเป็นสิทธิแก่บุตร ผู้จัดการร้านค้าของบิดาเอาเงินของร้านไปปลูกสร้างในที่ดินของตัว ถือว่าสิ่งปลูกสร้างเป็นของผู้จัดการแทนนั้น แต่ถ้าเอาไปซื้อทั้งทีดินและสิ่งปลูกสร้าง ก็ถือว่าทรัพย์ที่ซื้อเป็นของร้าน ฟ้องเรียกสินเดิมสินสมรสจากผู้รับมรดกผู้ตาย ได้ความว่าจำเลยเป็นหนี้ผู้ตาย ศาลไม่ตัดสินให้จำเลยใช้เงินที่เป็นหนี้นั้น

เหมืองแร่ซึ่งภริยาอ้างว่าเป็นสินเดิมนั้น. ถ้ามิได้สืบว่า เมื่อได้กับสามีมีราคาเท่าไรแล้ว. ถือว่าคำนวณราคาไม่ได้. เหมืองแร่ลงทุนไว้ก่อนแต่งงาน 3,000 บาท. แต่งงานแล้วรายได้ 800 บาท. ภริยามิได้สืบว่าเมื่อแต่งงานแล้วมีราคาเท่าไร. ถือว่าเป็นสินเดิม 800 บาท. มีทรัพย์เป็นสินเดิมอันอาจใช้ประกอบอาชีพตามฐานะได้แล้ว. แม้มิได้นำมามอบให้สามี. ก็หักสมรสใช้เดิมซึ่งสูญไปนั้นได้. สามีเอาเงินสมรสไปซื้อทรัพย์ให้บุตรที่ติดมาโดยความยินยอมของภริยา. ทรัพย์นั้นเป็นสิทธิแก่บุตร. ผู้จัดการร้านค้าของบิดาเอาเงินของร้านไปปลูกสร้างในที่ดินของตัว. ถือว่าสิ่งปลูกสร้างเป็นของผู้จัดการแทนนั้น.แต่ถ้าเอาไปซื้อทั้งที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง. ก็ถือว่าทรัพย์ที่ซื้อเป็นของร้าน. ฟ้องเรียกสินเดิมสินสมรสจากจำเลยซึ่งเป็นผู้รับมรดกผู้ตาย.ได้ความว่าจำเลยเป็นหนี้ผู้ตาย. ศาลไม่ตัดสินให้จำเลยใช้เงินที่เป็นหนี้นั้น.(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 10/2485).