คำพิพากษาที่อยู่ใน Tags
คันนา

ที่ดินของผู้เสียหายเป็นที่สวน อยู่ติดกับที่นาของภริยาจำเลย การที่จำเลยตัดต้นตาล บนคันนา ซึ่งจำเลยเข้าใจว่างอกขึ้นเองในที่นาของภริยาจำเลย จึงขาดเจตนาที่จะทำให้ทรัพย์ของผู้เสียหายเสียหาย ไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 358

โจทก์ฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ห้ามจำเลยเกี่ยวข้อง ปรากฏว่าที่พิพาทตามแผนที่วิวาทเป็นรูปสามเหลี่ยมอยู่บนคันนาด้านเหนือหมายอักษร ก. มีหลักไม้แก่นปักอยู่เป็นจุดรวมในชั้นพิจารณาโจทก์จำเลยท้าดื่มน้ำสาบานกันว่าแต่ละฝ่ายเป็นฝ่ายปั้นคันนาพิพาทขึ้นก่อน เมื่อดื่มน้ำสาบานกันตามคำท้าแล้วจึงขอให้ศาลชี้ขาดว่าที่พิพาทเป็นของฝ่ายใดประเด็นเดียวโดยต่างไม่สืบพยานกันและแถลงรับกันว่าที่พิพาทอยู่บนคันนาซึ่งเป็นเขตที่ดินของที่ดินโจทก์จำเลยที่อยู่ติดต่อกัน และต่างฝ่ายต่างถือว่าเป็นเขตของตน ดังนี้เมื่อที่พิพาทเป็นคันนากั้นเขตที่ดินของโจทก์จำเลยติดต่อกัน และต่างไม่นำสืบพยานว่าใครเป็นฝ่ายครอบครองก็ต้องถือว่าเป็นเจ้าของร่วมกันตามข้อสันนิษฐานของ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1344 และศาลย่อมพิพากษาให้แบ่งที่พิพาทคนละครึ่งโดยลากเส้นจากหมายอักษร ก. มายังจุดแบ่งครึ่งด้านทิศใต้และให้ด้านที่ติดต่อกับที่ดินของฝ่ายใดเป็นของฝ่ายนั้น

การห้ามขุดคูใกล้แนวเขตที่ดินกว่าครึ่งหนึ่งแห่งส่วนลึกของคู ตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา 1342 นั้น ถ้าตรงเขตที่ดินเป็นคันนา ซึ่งเจ้าของที่ดินที่ติดต่อมีสิทธิร่วมกันในคันนานั้นจะใช้เป็นทางเดินร่วมกันแล้วการวัดระยะจากเขตต์ที่ไปถึงปากคู ที่ขุดจะต้องวัดจากริมคันนาด้านที่ขุดคูไปถึงปากคู ไม่ใช่วัดจากกลางคันนาไป

การห้ามขุดคูใกล้แนวเขตที่ดินกว่าครึ่งหนึ่งแห่งส่วนลึกของคู ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1342 นั้น ถ้าตรงเขตที่ดินเป็นคันนา ซึ่งเจ้าของที่ดินที่ติดต่อมีสิทธิร่วมกันในคันนานั้นจะใช้เป็นทางเดินร่วมกันแล้วการวัดระยะจากเขตที่ไปถึงปากคูที่ขุด จะต้องวัดจากริมคันนาด้านที่ขุดคูไปถึงปากคู ไม่ใช่วัดจากกลางคันนาไป

เจ้าของนาที่อยู่ใต้น้ำ จำต้องรับน้ำที่ไหลบ่ามาจากนาทางเหนือน้ำ ตามสภาพปกติ ถ้าไปกั้นคันนาของตนให้สูงขึ้นทำให้น้ำไหลบ่าไปไม่ได้เป็นเหตุให้นาทางเหนือน้ำน้ำท่วมและทำนาไม่ได้แล้ว เจ้าของนาทางเหนือน้ำ ก็มีสิทธิฟ้องขอให้เปิดคันนาให้น้ำไหลไปอย่างสภาพเดิมได้
โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยเปิดคันนาที่จำเลยกั้นขึ้นสูงกว่าเดิม ทำให้น้ำไหลบ่าไปไม่ได้เป็นเหตุให้น้ำท่วมนาโจทก์ ทำนาไม่ได้ และทำให้ข้าวกล้าในนาที่ปักดำไว้เสียหายเรียกค่าเสียหายด้วย นั้น แม้ทางพิจารณาจะได้ความว่าขณะฟ้องโจทก์ยังไม่ได้ปลูกข้าวจึงไม่การเสียหายในเรื่องข้าวก็ดี ศาลก็พิพากษาให้จำเลยเปิดคันนาให้น้ำไหลไปอย่างสภาพเดิมได้

คันนาซึ่งผู้อื่นเดินผ่านมานานกว่า 10 ปี ย่อมเกิดเป็นภารจำยอมขึ้น. ภารจำยอมย่อมเกี่ยวเนื่องกับที่ดิน มิใช่เป็นการส่วนตัวบุคคลผู้เป็นเจ้าของ.