คำพิพากษาที่อยู่ใน Tags
ริบแร่

เมื่อศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าจำเลยที่ 2 มิได้รู้เห็นเป็นใจในการกระทำผิดของจำเลยที่ 1 ถือไม่ได้ว่าเป็นตัวการตามพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ.2510 มาตรา 10 และพิพากษายกฟ้องสำหรับจำเลยที่ 2 โจทก์มิได้อุทธรณ์หรือแก้อุทธรณ์ในปัญหานี้ ดังนั้นการที่โจทก์ฎีกาว่าจำเลยที่ 2 เป็นตัวการในการกระทำผิดของจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นตัวแทนหรือลูกจ้างของจำเลยที่ 2 จึงเป็นฎีกาในปัญหาที่ยุติแล้ว และเป็นปัญหาที่มิได้ว่ากล่าวกันมาในศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย
พระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. 2510 มาตรา 110 วรรคท้าย แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแร่ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2522 มาตรา 19 บัญญัติว่า'การขนแร่เกินใบอนุญาตที่มิได้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎกระทรวงให้ถือว่าแร่ที่ขนทั้งสิ้นนั้นเป็นแร่ที่ขนโดยไม่ได้รับอนุญาต' หมายความว่าเจ้าของแร่หรือผู้ถืออาชญาบัตร ผู้ถือประทานบัตรชั่วคราว ผู้ถือประทานบัตรหรือผู้รับใบอนุญาตจะต้องมีเจตนาหรือรู้เห็นเป็นใจในการขนแร่เกินใบอนุญาตด้วย เมื่อจำเลยที่ 2 ได้รับอนุญาตให้ขนแร่ดีบุกจำนวน 11 กระสอบโดยได้ว่าจ้างจำเลยที่ 1 ให้ขับรถยนต์ไปบรรทุกแร่ดีบุกจาก ท.คนเฝ้ารักษาแร่ดีบุกของจำเลยที่ 2 ท. ได้ยักยอกแร่ดีบุกของจำเลยที่ 2 บรรทุกไปในรถยนต์คันดังกล่าวอีก 15 กระสอบ กรณีแร่ดีบุกจำนวน 15 กระสอบนี้จำเลยที่ 2 มิได้มีเจตนาหรือรู้เห็นเป็นใจที่จะให้ขนเกินไปจากที่ระบุไว้ในใบอนุญาตขนแร่ หากแต่เป็นการกระทำโดยพลการของ ท. เอง จึงถือไม่ได้ว่าแร่ของกลางทั้งหมดเป็นแร่ที่ขนโดยไม่ได้รับอนุญาตตามมาตรา 110 และริบไม่ได้ตามมาตรา 154

จำเลยเป็นผู้ขับแพควบคุมคนงานออกดูดหาแร่ การออกหาแร่คราวหนึ่ง ๆ ในเวลาราว 5-6 วัน จำเลยได้ทำการดูดแร่นอกเขตประทานบัตรที่ได้รับอนุญาต มีแร่อยู่ในความครอบครองเกิน 2 กิโลกรัม แร่ที่ดูดขึ้นมาบนแพถือได้ว่าอยู่ในความครอบครองของจำเลย และแร่ของกลางนั้นเป็นแร่ที่อยู่นอกเขตเหมืองแร่ที่เก็บแร่นั้นไว้เป็นแร่ที่จำเลยได้มาไว้ในความครอบครองโดยผิดกฎหมาย จำเลยมีความผิดและแร่ของกลางต้องริบตามกฎหมาย

แร่ของกลางเป็นแร่ที่ได้รับอนุญาตโดยถูกต้องตามกฎหมาย และทรัพยากรธรณีประจำท้องที่ก็ได้ออกใบอนุญาตขนแร่ให้จำเลยทำการขนได้โดยชอบด้วยกฎหมายแล้วแต่จำเลยละเว้นไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในใบอนุญาตขนแร่ที่กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตขนแร่ต้องบันทึกการขนแร่พร้อมกับลงลายมือชื่อกำกับในใบอนุญาตขนแร่ทันทีที่ขนแร่ออกจากต้นทางความผิดของจำเลยจึงอยู่ที่มิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขนั้นเท่านั้น แร่ของกลางจึงไม่ใช่แร่ที่ได้มาได้ใช้ในการกระทำความผิด หรือได้ใช้เป็นอุปกรณ์ได้ให้ได้รับผลในการกระทำความผิด อันพึงต้องริบตามนัยมาตรา 154 แห่งพระราชบัญญัติแร่

แร่ของกลางเป็นแร่ที่ได้รับอนุญาตโดยถูกต้องตามกฎหมายและทรัพยากรธรณีประจำท้องที่ก็ได้ออกใบอนุญาตขนแร่ให้จำเลยทำการขนได้โดยชอบด้วยกฎหมายแล้วแต่จำเลยละเว้นไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในใบอนุญาตขนแร่ที่กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตขนแร่ต้องบันทึกการขนแร่พร้อมกับลงลายมือชื่อกำกับในใบอนุญาตขนแร่ทันทีที่ขนแร่ออกจากต้นทางความผิดของจำเลยจึงอยู่ที่มิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขนั้นเท่านั้น แร่ของกลางจึงไม่ใช่แร่ที่ได้มาได้ใช้ในการกระทำความผิด หรือได้ใช้เป็นอุปกรณ์ให้ได้รับผลในการกระทำความผิด อันพึงต้องริบตามนัยมาตรา 154 แห่งพระราชบัญญัติแร่

แร่ที่จำเลยร่อน, มี และซื้อโดยฝ่าฝืนกฎหมายจะถูกริบหรือไม่นั้น ต้องวินิจฉัยตามกฎหมายว่าด้วยการทำเหมืองแร่ จะนำกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 27 มาใช้หาได้ไม่ กฎหมายเรื่อง การทำเหมืองแร่ ไม่ได้บัญญัติให้ริบ.

การที่จะริบแร่ของกลางในคดีผิดต่อ พ.ร.บ.การทำเหมืองแร่ได้หรือไม่ ต้องวินิจฉัยตาม ก.ม.เรื่องการทำเหมืองแร่ จะนำ ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 27 มาใช้ หาได้ไม่
แร่ของกลางที่จำเลยได้มาจากการร่อนหาแร่โดยกำลังตนโดยมิได้รับอนุญาตนั้น กฎหมายในเรื่องการทำเหมืองแร่ มิได้บัญญัติให้ริบ.
ประชุมใหญ่ครั้งที่ 10/2492

การที่จะริบแร่ของกลางในคดีผิดต่อ พระราชบัญญัติการทำเหมืองแร่ได้หรือไม่ ต้องวินิจฉัยตามกฎหมายเรื่องการทำเหมืองแร่จะนำกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 27 มาใช้หาได้ไม่
แร่ของกลางที่จำเลยได้มาจากการร่อนหาแร่โดยกำลังตนโดยมิได้รับใบอนุญาตนั้นกฎหมายในเรื่องการทำเหมืองแร่มิได้บัญญัติให้ริบ(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 10/92)

การพาแร่เคลื่อนที่โดยไม่ได้รับอนุญาตอันเป็นความผิดนั้น. ไม่มีกฎหมายให้ริบแร่.(ประชุมใหญ่ ครั้งที่22/2485).

ศาลชั้นต้นปรับจำเลย161 บาท และริบแร่ของกลาง ศาลอุทธรณ์แก้ว่าให้คืนแร่ของกลางให้จำเลยไป นอกนั้นพิพากษายืนดังนี้เป็นแก้น้อยโจทก์ฎีกาในข้อเท็จจริงมิได้ ควรริบแร่ของกลางหรือไม่เป็นข้อดุลยพินิจซึ่งนับเนื่องเข้าเป็นปัญหาข้อเท็จจริง แก้น้อย

มาตรา 154 วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ.แร่ พ.ศ.2510 ซึ่งใช้บังคับอยู่ในขณะเกิดเหตุ บัญญัติว่า บรรดาแร่ อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ สัตว์พาหนะ ยานพาหนะ หรือเครื่องจักรกลใด ๆ ที่บุคคลได้มาหรือได้ใช้ในการกระทำความผิด หรือมีไว้เนื่องในการกระทำความผิด หรือได้ใช้เป็นอุปกรณ์ให้ได้รับผลในการกระทำความผิดตามมาตรา 132 ทวิ ฯลฯ มาตรา 135 ฯลฯ มาตรา 148 ฯลฯ ให้ริบเสียทั้งสิ้นไม่ว่าจะมีผู้ถูกลงโทษตามคำพิพากษาหรือไม่ โดยมาตรา 135 เป็นบทลงโทษในความผิดฐานทำเหมืองแร่โดยไม่ได้รับอนุญาตประทานบัตรหรือประทานบัตรชั่วคราว และมาตรา 148 เป็นบทลงโทษในความผิดฐานมีแร่ไว้ในครอบครองเกินสองกิโลกรัม เมื่อผู้คัดค้านไม่ได้รับประทานบัตรหรือประทานบัตรชั่วคราวในการทำเหมืองแร่ แต่ผู้คัดค้านทำการขุดดินและดินนั้นเป็นแร่ ซึ่งเป็นการทำเหมืองตามคำนิยามในมาตรา 4 ถือได้ว่ามีการกระทำความผิดฐานทำเหมืองแร่โดยไม่ได้รับอนุญาตประทานบัตรหรือประทานบัตรชั่วคราวเกิดขึ้นแล้ว ประกอบกับแร่ของกลางที่ขุดขึ้นมามีน้ำหนักเกินกว่าปริมาณที่กฎหมายกำหนด ผู้ใดจะครอบครองแร่ดังกล่าวได้จะต้องได้รับอนุญาตหรือมีเหตุยกเว้นตามกฎหมาย เมื่อไม่มีผู้ใดได้รับอนุญาตให้ครอบครองและไม่มีเหตุยกเว้นตามกฎหมาย แร่ของกลางจึงเป็นแร่ที่ได้มาหรือได้ใช้ในการกระทำความผิดหรือมีไว้เนื่องในการกระทำความผิดอันพึงต้องริบเสียทั้งสิ้นตามบทบัญญัติมาตรา 154 วรรคหนึ่ง สำหรับกรณีที่ผู้ร้องมีคำสั่งไม่ฟ้องผู้คัดค้านเนื่องด้วยขาดเจตนาในการกระทำความผิดนั้น หาได้กระทบถึงสิทธิการร้องขอให้ริบแร่ของกลางของผู้ร้อง เพราะการริบทรัพย์ตามบทบัญญัติมาตราดังกล่าว ริบได้โดยไม่จำต้องฟ้องหรือลงโทษผู้ใดเป็นผู้กระทำผิดมาด้วย ทั้งริบได้โดยไม่ว่าจะมีผู้ถูกลงโทษตามคำพิพากษาหรือไม่