คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1039/2492

ก่อนมีการสมรส สามีภริยาได้ทำหนังสือสัญญากันถูกต้องตามกฎหมายไว้ต่อกันว่า ทรัพย์สินต่าง ๆ อันเป็นกรรมสิทธิของภริยา ซึ่งมีอยู่ก่อนทำการสมรสรวมทั้งดอกผลที่จะเกิดขึ้นใหม่ภายหลัง สามียอมรับว่าเป็นสินส่วนตัวของภริยาตลอดไป ฉะนั้น ทรัพย์ที่ภริยาซื้อไว้ตั้งแต่ก่อนสมรส จึงเป็นสินส่วนตัวของภริยา ดังบัญญัติไว้ใน ป.ม.แพ่งฯ มาตรา 1464.

ตาม ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา 271, 278, 280 เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาจะยึดทรัพย์สินส่วนตัวของผู้ร้อง ซึ่งเป็นบุคคลนอกคดีไม่ได้ แม้จะปรากฎว่าผู้ร้องเป็นภริยาจำเลยซึ่งต้องรับผิดในฐานลูกหนี้ร่วมด้วยก็ตาม

ทรัพย์สินส่วนตัวของภรรยาซึ่งเป็นคนนอกคดี แต่เป็นลูกหนี้ร่วมกับสามีซึ่งเป็นลูกหนี้ตามคำพิพากษานั้นไม่ใช่เป็นทรัพย์สินตามนัยแห่งมาตรา 282 วรรคท้ายของ ป.ม.วิ.แพ่ง ซึ่งเจ้าพนักงานบังคับคดีอาจยึดหรืออายัติและเอาออกขายได้.

มูลกรณีเดิม จำเลยซึ่งเป็นสามีผู้ร้อง ขายน้ำมันเบ็นซินซึ่งรับซื้อไว้จากผู้ร้าย ต่อมาศาลได้พิพากษาลงโทษจำเลยฐานรับของโจร น้ำมันที่เหลือคืนเจ้าทรัพย์ โจทก์จึงฟ้องขอให้จำเลยคืนเงินค่าน้ำมันให้แก่โจทก์ จำเลยได้ทำยอมใช้เงินครบกำหนดตามหมายบังคับ จำเลยไม่ชำระเงิน โจทก์จึงนำยึดทรัพย์ของผู้ร้องซึ่งเป็นภริยาจำเลย ผู้ร้องร้องขัดทรัพย์ว่า ห้องแถว ๓ ห้องและที่ดินที่โจทก์นำยึดนั้นเป็นสินส่วนตัวของผู้ร้อง โจทก์ไม่มีสิทธิยึด เพราะหนี้รายนี้เป็นหนี้ส่วนตัวของจำเลยผู้เดียว โจทก์มิได้ฟ้องผู้ร้องให้รับผิดด้วย ขอให้ศาลถอนการยึด โจทก์ต่อสู้ว่า ทรัพย์ที่ผู้ร้องร้องขัดทรัพย์เป็นสินบริคณห์ระหว่างผู้ร้องกับจำเลย โจทก์มีสิทธิยึดได้ เพราะหนี้รายนี้เป็นหนี้ร่วม ซึ่งผู้ร้องต้องรับผิดร่วมกับจำเลย

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกคำร้องขัดทรัพย์

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ได้ความว่า ก่อนมีการสมรสระหว่างจำเลยกับผู้ร้องทั้งสองฝ่ายได้ทำหนังสือสัญญา โดยถูกต้องตามกฎหมายไว้ต่อกันว่า ทรัพย์สินต่าง ๆ อันเป็นกรรมสิทธิของผู้ร้อง ซึ่งมีอยู่ก่อนทำการสมรส รวมทั้งดอกผลที่จะเกิดขึ้นใหม่ภายหลัง จำเลยยอมรับว่า เป็นสินส่วนตัวของผู้ร้องตลอดไป ห้องแถวและที่ดินที่ร้องขัดทรัพย์นี้เป็นของผู้ร้อง ซื้อไว้ตั้งแต่ก่อนสมรสกับจำเลย จึงเป็นสินส่วนตัวของผู้ร้องตาม ป.ม.แพ่งฯ มาตรา ๑๔๖๔ ตาม ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา ๒๗๑,๒๗๘,๒๘๐ โจทก์จะยึดทรัพย์สินส่วนตัวของผู้ร้องซึ่งเป็นบุคคลนอกคดีไม่ได้แม้จะปรากฎว่าผู้ร้องเป็นภริยาจำเลย ซึ่งต้องรับผิดในฐานเป็นลูกหนี้ร่วมด้วยก็ตาม และตามความในวรรคท้ายแห่งมาตรา ๒๘๒ นี้ หมายถึงทรัพย์สินของภริยา หรือของบุตร ผู้เยาว์ของลูกหนี้ตามคำพิพากษา ฉะเพาะในกรณีที่มีกฎหมายบัญญัติไว้ให้อาจถือได้ว่าเป็นทรัพย์สินของลูกหนี้ตามคำพิพากษา หรือเป็นทรัพย์สินที่มีกฎหมายบัญญัติไว้ให้เจ้าพนักงานบังคับคดีอาจยึดได้ แต่ทรัพย์ส่วนตัวของภริยาซึ่งเป็นลูกหนี้ร่วมกับสามี แต่เป็นคนนอกคดี หามีกฎหมายใดบัญญัติให้ยึดหรืออาจยึดได้ไม่

พิพากษากลับ ให้ถอนการยึดทรัพย์ที่ผู้ร้อง ๆ ขัดทรัพย์เสียทั้งหมด