คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1050/2504

จำเลยอื่นซึ่งเป็นกรรมการของบริษัทจำเลยที่ 1 กระทำการโฆษณาชักชวนประชาชนให้เข้าเป็นสมาชิกถือหุ้นของบริษัทจำเลยที่ 1 ซึ่งรับโอนหุ้นจากผู้ถือหุ้นเดิม โดยบริษัทสัญญาจะจ่ายเงินให้แก่ผู้รับประโยชน์ เมื่อผู้ถือหุ้นถึงแก่กรรม อันเป็นกิจการค้าคล้ายคลึงกับการประกันชีวิตโดยมิได้รับอนุญาต แม้จำเลยอื่นนั้นกระทำในนามของบริษัทจำเลยที่ 1 ก็เป็นกิจการซึ่งกระทำโดยจำเลยอื่นนั้นเอง บริษัทจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นนิติบุคคลจะกระทำกิจการอันเป็นการนอกวัตถุประสงค์มิได้ จึงลงโทษบริษัทจำเลยที่ 1 ไม่ได้

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 เป็นบริษัทจำกัด ร่วมกับจำเลยที่ 2 ถึงที่ 4ซึ่งเป็นกรรมการของบริษัทจำเลยที่ 1 และจำเลยที่ 5 ประกอบกิจการค้าอันมีสภาพคล้ายคลึงกับการประกันชีวิตขึ้นในประเทศไทยโดยมิได้รับอนุญาต โดยสมคบกันโฆษณาชักชวนประชาชนให้เข้าเป็นสมาชิกถือหุ้นของบริษัทจำเลยที่ 1 ซึ่งรับโอนหุ้นจากผู้ถือหุ้นเดิม โดยบริษัทจะจ่ายเงินให้แก่ผู้รับประโยชน์เมื่อผู้ถือหุ้นถึงแก่กรรมสูงกว่าราคาหุ้น ขอให้ลงโทษจำเลยทั้ง 5

จำเลยทุกคนให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยทุกคนตามฟ้อง

จำเลยทั้ง 5 อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์แก้ไม่ลงโทษจำเลยที่ 1

โจทก์ฎีกาขอให้ลงโทษจำเลยที่ 1

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้การกระทำของกรรมการซึ่งเป็นผู้แทนของบริษัทจำเลยที่ 1 ทุกคนแสดงออกโดยเปิดเผยว่า กิจการที่ได้กระทำในเรื่องนี้เป็นกิจการของบริษัทจำเลยที่ 1 และกระทำในนามของบริษัทจำเลยที่ 1 ก็เป็นกิจการซึ่งกระทำโดยจำเลยอื่นนั้นเองบริษัทจำเลยที่ 1ซึ่งเป็นนิติบุคคลจะกระทำกิจการอันเป็นการนอกวัตถุประสงค์มิได้ พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์