คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1160/2526

จำเลยให้การว่า จำเลยกับสามีเข้าครอบครองที่พิพาทด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า 1 ปี คดีขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1374 และ มาตรา 1375 แต่จำเลยอุทธรณ์ว่า ก. บุตรโจทก์เบิกความว่า ขณะจำเลยปลูกบ้านเมื่อ 5 ปีที่ผ่านมา โจทก์ไปทวงค่าที่ดิน จำเลยไม่ยอมให้และท้าให้โจทก์ไปฟ้อง เห็นชัดว่าจำเลยโต้เถียงสิทธิครอบครองว่าที่พิพาทเป็นของตนตั้งแต่จำเลยปลูกบ้านถาวร โจทก์ฟ้องคดีเกิน 1 ปี คดีขาดอายุความ ดังนี้ ตามคำให้การจำเลยเป็นเรื่องที่จำเลยต่อสู้คดีว่าจำเลยแย่งการครอบครองที่พิพาทมาแต่ต้นจนเกิน 1 ปี แล้ว แต่จำเลยอุทธรณ์เป็นทำนองว่าจำเลยเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือที่พิพาทตั้งแต่จำเลยปลูกบ้านถาวรในที่พิพาท ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1381 ซึ่งเป็นคนละเรื่องกับที่จำเลยให้การต่อสู้คดีไว้ จึงเป็นข้อที่มิได้ว่ากล่าวกันมาแล้วในศาลชั้นต้น ที่ศาลอุทธรณ์ไม่รับวินิจฉัยให้นั้นชอบแล้ว

โจทก์ฟ้องว่า ที่ดินพิพาทเป็นของโจทก์โดยได้รับมรดกจากบิดามารดาและครอบครองมาประมาณ ๔๐ ปีแล้ว จำเลยขอปลูกกระท่อมอาศัยอยู่ในที่พิพาท ต่อมาจำเลยตกลงซื้อที่พิพาทแต่ขอผัดชำระราคาภายใน ๓ ปี และขออนุญาตปลูกเรือนใหม่ขึ้นแทนกระท่อม ครบกำหนดแล้วจำเลยไม่ชำระราคาที่ดิน โจทก์ให้จำเลยรื้อเรือนออกไป จำเลยกลับเถียงกรรมสิทธิ์ ขอให้พิพากษาว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ ให้ขับไล่จำเลยและบริวาร ห้ามเกี่ยวข้อง ให้จำเลยรื้อเรือนออกจากที่พิพาท และให้ใช้ค่าเสียหาย

จำเลยให้การว่า เดิมที่พิพาทเป็นของบิดาจำเลยซึ่งเป็นพี่ชายของโจทก์ต่อมาบิดาจำเลยยกที่พิพาทให้จำเลย จำเลยและสามีครอบครองที่พิพาทตลอดมา โจทก์ไม่เคยเข้าเกี่ยวข้อง จำเลยไม่เคยขออาศัยที่พิพาท จำเลยกับสามีครอบครองที่พิพาทด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า ๑ ปี คดีขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๗๔ และมาตรา ๑๓๗๕ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นฟังว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ คดีไม่ขาดอายุความ พิพากษาว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ ให้ขับไล่จำเลย ห้ามจำเลยและบริวารเข้าเกี่ยวข้อง ให้รื้อเรือนของจำเลยออกไปจากที่พิพาท ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายให้โจทก์

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จำเลยอาศัยโจทก์อยู่ในที่พิพาท และวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่า ในเรื่องอายุความนั้น จำเลยให้การว่าจำเลยกับสามีเข้าครอบครองที่พิพาทด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า ๑ ปี คดีขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๗๔ และมาตรา ๑๓๗๕ แต่จำเลยอุทธรณ์ว่า นายกำพลบุตรโจทก์เบิกความว่าจำเลยปลูกบ้านเมื่อ ๕ ปีที่ผ่านมา ขณะจำเลยปลูกบ้าน โจทก์ไปทวงค่าที่ดิน จำเลยไม่ยอมให้และท้าให้โจทก์ไปฟ้อง เห็นชัดว่าจำเลยโต้เถียงสิทธิครอบครองว่าที่พิพาทเป็นของตนตั้งแต่จำเลยปลูกบ้านถาวร โจทก์ฟ้องคดีเกิน ๑ ปี คดีขาดอายุความ ดังนี้ จะเห็นได้ว่า ตามคำให้การของจำเลยเป็นเรื่องที่จำเลยต่อสู้คดีว่าจำเลยแย่งการครอบครองที่พิพาทมาแต่ต้นจนเกิน ๑ ปีแล้ว โจทก์ฟ้องเอาคืนไม่ได้ แต่จำเลยอุทธรณ์เป็นทำนองว่าจำเลยเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือที่พิพาทตั้งแต่จำเลยปลูกบ้านถาวรในที่พิพาท ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๑๓๘๑ ซึ่งเป็นคนละเรื่องกับที่จำเลยให้การต่อสู้คดีไว้ จึงเป็นข้อที่มิได้ว่ากล่าวกันมาแล้วในศาลชั้นต้น ที่ศาลอุทธรณ์ไม่รับวินิจฉัยให้นั้นชอบแล้ว

พิพากษายืน