คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1226/2520

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้แบ่งบ้านพิพาทออกเป็น 4 ส่วน หากไม่อาจทำได้ก็ให้เอาบ้านพิพาทออกขายทอดตลาดได้เงินสุทธิเท่าใดให้แบ่งกันตามส่วน การบังคับคดีย่อมอาศัยคำพิพากษาเป็นหลักแห่งคำบังคับ ดังนั้นจึงต้องดำเนินการบังคับคดีก่อนหลังกันไปตามลำดับ เมื่อการแบ่งบ้านพิพาทไม่อาจกระทำได้ก็ต้องขายทอดตลาดบ้านพิพาทตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น จำเลยจะขอวางเงินแล้วขอให้ศาลมีคำสั่งถอนการยึดโดยโจทก์ไม่ยินยอมด้วยไม่ได้

คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นพิพากษาให้แบ่งบ้านซึ่งเป็นทรัพย์มรดกออกเป็น 4 ส่วน ให้โจทก์ได้ 1 ส่วน หากการแบ่งไม่อาจทำได้ก็ให้เอาบ้านออกขายทอดตลาด ได้เงินสุทธิเท่าใดให้แบ่งกันตามส่วน คดีถึงที่สุดแล้ว โจทก์ขอให้ขายทอดตลาดบ้านพิพาทโดยอ้างว่าไม่สามารถแบ่งกันได้ ศาลชั้นต้นออกหมายบังคับคดี เจ้าพนักงานบังคับคดียึดบ้านพิพาทและประกาศขายทอดตลาด

จำเลยยื่นคำร้องว่าโจทก์ฟ้องโดยตีราคาบ้านพิพาทเป็นเงิน 10,000 บาทโจทก์จึงมีส่วนได้ตามคำพิพากษาเป็นเงิน 2,500 บาท จำเลยขอวางเงิน 2,500บาท ต่อศาลเพื่อให้โจทก์รับไป ขอให้งดการขายทอดตลาดและถอนการยึดบ้านพิพาท

โจทก์แถลงคัดค้านว่าขณะนี้บ้านพิพาทมีราคา 30,000 บาท โจทก์ไม่ยอมรับเงินตามจำนวนที่จำเลยขอวาง

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ขายทอดตลาดบ้านพิพาท นำเงินที่ขายได้แบ่งกันตามส่วน ยกคำร้องของจำเลย

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่าการบังคับคดีย่อมอาศัยคำพิพากษาเป็นหลักแห่งคำบังคับตามบทบัญญัติมาตรา 271 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง กรณีนี้ศาลชั้นต้นพิพากษาให้แบ่งบ้านพิพาทออกเป็น 4 ส่วน ให้โจทก์ได้ 1 ส่วน หากการแบ่งไม่อาจกระทำได้ก็ให้เอาบ้านพิพาทออกขายทอดตลาด เอาเงินแบ่งกันตามส่วน ฉะนั้น จึงต้องดำเนินการบังคับคดีก่อนหลังกันไปตามลำดับ เมื่อการแบ่งมิอาจกระทำได้ก็ต้องขายทอดตลาดบ้านพิพาทตามคำพิพากษาศาลชั้นต้นจำเลยจะขอวางเงิน 2,500 บาทแล้วขอให้ศาลมีคำสั่งถอนการยึดบ้านพิพาทโดยโจทก์ไม่ยินยอมด้วยไม่ได้

พิพากษายืน