คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1274/2496

ผู้ตายมีความพยาบาทดักซุ่มทำร้ายจำเลย พอจำเลยกลับจากธุระเดินผ่านไป ผู้ตายเอาก้อนหินขว้างถูกคิ้วจำเลยแตกแล้วใช้มีดแทงจำเลยถูกแขนขวา 3 แผล และหน้าอกตรงราวนมขวาใกล้รักแร้ 1 แผล จำเลยเตะขาผู้ตายแล้วชกถูกแขนผู้ตายมีดหลุดจากมือผู้ตาย จำเลยแย่งมีดมาได้ ผู้ตายกระโดดเข้ากอดปล้ำจำเลย จำเลยจึงใช้มีดแทงผู้ตาย แล้วผู้ตายปล่อยมือที่กอด แล้วล้มลงจำเลยก็ออกวิ่งไปขอความช่วยเหลือเพื่อนบ้าน ผู้ตายขาดใจตายอยู่ตรงนั้นในเวลาไล่ ๆ กันนั้นด้วยพิษบาดแผลที่ถูกจำเลยแทงรวม 5 แผล แต่ที่ฉกรรจ์ถึงตายอยู่ที่ไหปลาร้าและลิ้นปี่ทะลุใน นอกนั้นเล็กน้อยดังนี้ตามรูปเรื่องดูเป็นการแลกชีวิตต่อชีวิต ไม่มีทางจะยับยั้งชั่งใจได้ดีกว่านั้น และลักษณะการเช่นนี้แม้การกระทำของจำเลยจะหนักเบาไปหน่อย ก็ควรวินิจฉัยให้เป็นคุณแก่จำเลยซึ่งถูกคู่อาฆาตดักลอบทำร้ายเอาโดยไม่ทันรู้ตัว และกำลังอยู่ในฐานะคับขันมาก ยากแก่การจะคะเนมือให้พอเหมะพอดีได้ นับว่าเป็นการป้องกันชีวิตโดยพอสมควรแก่เหตุ

โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานฆ่าคนตายโดยเจตนา ตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา ๒๔๙

จำเลยต่อสู้ว่ากระทำโดยป้องกัน

ศาลชั้นต้นลงโทษจำคุกจำเลย ๗ ปีตาม กฎหมายลักษณะอาญามาตรา ๒๔๙-๕๓ แต่ศาลอุทธรณ์ฟังว่าจำเลยกระทำโดยป้องกัน จึงพิพากษากลับให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามข้อเท็จจริง ตามศาลล่างฟังมาว่า ในวันเกิดเหตุเวลาหัวค่ำ ยังไม่มืดสนิท ผู้ตายมีความพยาบาทดักซุ่มทำร้ายจำเลยพอจำเลยกลับจากธุระเดินผ่านไป ผู้ตายเอาก้อนหินขว้างถูกคิ้วจำเลยแตก แล้วใช้มีดเข้าแทงจำเลยถูกแขนขวา ๓ แผล และหน้าอกตรงราวนมขวาใกล้รักแร้ ๑ แผล จำเลยเตะขาผู้ตายแล้วชกถูกแขนผู้ตาย มีดหลุดจากมือผู้ตาย จำเลยแย่งมีดมาได้ ผู้ตายกระโดดเข้าถอดปล้ำจำเลยจำเลยจึงใช้มีดแทงผู้ตาย แล้วผู้ตายปล่อยมือที่กอดและล้มลง จำเลยก็ออกวิ่งไปขอความช่วยเหลือเพื่อนบ้าน ผู้ตายขาดใจตายอยู่ตรงนั้นในเวลาไล่ ๆ กันนั้นด้วยพิษบาดแผลที่ถูกแทงรวม ๕ แผล แต่ที่ฉกรรจ์ถึงตายอยู่ที่ไหปลาร้าและลิ้นปี่ทะลุใน นอกนั้นเล็กน้อย จำเลยต้องไปรักษาบาดแผลอยู่ที่โรงพยาบาล ๑๔ วันจึงหาย

ศาลฎีกาเห็นว่า ผู้ตายเป็นผู้ก่อเหตุอาฆาตดักซุ่มทำร้ายจำเลยในที่มืด จำเลยจำต้องต่อสู้เพื่อป้องกันชีวิตในขณะคับขันไม่มีทางเลี่ยง ตอนที่จำเลยแย่งมีดได้แล้ว ก็ยังไม่พ้นภัยเลย เพราะผู้ตายยังไม่ลดละ เข้ากอดปล้ำตัวจำเลยอีก ผู้ตายร่างใหญ่กว่า อายุ ๒๙ แก่กว่าจำเลยถึง ๕ ปี จำเลยถูกผู้ตายแทงบาดเจ็บเลือดโทรมอ่อนเพลียอยู่แล้วด้วย ถ้าผู้ตายแย่งมีดกลับไปได้ชีวิตของจำเลยจะล่อแหลมต่อภยันตรายที่สุด ตามรูปเรื่องดูเป็นการแลกชีวิตต่อชีวิตไม่มีทางจะยังยั้งชั่งใจได้ดีกว่านั้น และลักษณะการเช่นนี้แม้การกระทำของจำเลยจะหนักเบาไปหน่อย ก็ควรวินิจฉัยให้เป็นคุณแก่ฝ่ายจำเลยซึ่งถูกคู่อาฆาตดักลอบกระทำร้ายเอาโดยไม่ทันรู้ตัว และกำลังอยู่ในฐานะคับขันมาก ยากแก่การคะเนมือให้พอเหมาะพอดีได้ นับว่าเป็นการป้องกันชีวิตโดยพอสมควรแก่เหตุ

พิพากษายืน