คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1377/2493

โรงงานที่ได้ขึ้นทะเบียนแล้วตามกำหนดในมาตรา 23 วรรค 1 แห่ง พ.ร.บ.โรงงาน 2482 นั้น เมื่อพ้นกำหนด 2 ปีนับแต่วันใช้พระราชกฤษฎีกาแล้ว ยังคงดำเนินงานต่อไปโดยไม่ได้ขออนุญาตขึ้นทะเบียนตั้งโรงงานอีกนั้นยังไม่เป็นผิดตามมาตรา 23 แห่ง พ.ร.บ.โรงงาน 2482 เพราะความในมาตรานี้บังคับเอาผิดแก่เจ้าของโรงงานที่มิได้มารายงานขึ้นทะเบียนตามกำหนดในวรรค 1

คดีได้ความว่า จำเลยเป็นเจ้าของและผู้จัดการโรงงานย้อมผ้ายี่ห้อเฮ่งง่วนเซ่งเชียง ใช้คนงานเป็นปกติตั้งแต่ ๕ คนขึ้นไปซึ่งตั้งทำการมาก่อนวันที่ ๑ มกราคม ๒๔๙๐ อันเป็นวันใช้พระราชกฤษฎีกาให้ใช้ พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ. ๒๔๘๒ บังคับแก่โรงงานทุกชนิดในท้องที่จังหวัดพระนครและธนบุรี พ.ศ. ๒๔๘๙ และจำเลยได้ขึ้นทะเบียนโรงงานนี้ไว้ต่อพนักงานเจ้าหน้าที่แล้ว แต่ครั้นพ้นกำหนด ๒ ปีนับแต่วันใช้พระราชกฤษฎีกาดังกล่าว คือตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ๒๔๙๒ ตลอดมาจนถึงวันฟ้องนี้จำเลยได้บังอาจตั้งและเปิดโรงงานทำการย้อมผ้าดังกล่าวเรื่อยมา โดยจำเลยไม่ได้รับอนุญาตเปิดโรงงานจากเจ้าพนักงานได้ตามกฎหมาย โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษ

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตาม พ.ร.บ.โรงงาน ๒๔๘๒ มาตรา ๖, ๙, ๑๙, ๒๓ ปรับ ๑๕๐ ลดกึ่งแล้ว

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า เรื่องนี้มีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยความในมาตรา ๒๓ แห่ง พ.ร.บ.โรงงานว่า โรงงานที่ได้ขึ้นทะเบียนแล้ว เมื่อพ้นกำหนด ๒ ปีนับแต่วันใช้พระราชกฤษฎีกาแล้ว ยังคงดำเนินงานต่อไปจะต้องขออนุญาตขึ้นทะเบียนตั้งโรงงานอีกหรือไม่ เมื่อพิเคราะห์ตามมาตรา ๒๓ แล้วเห็นว่าเป็นเรื่องเอาผิดแก่เจ้าของโรงงานที่มิได้มารายงานขึ้นทะเบียนตามกำหนด แต่คดีนี้ปรากฎว่าโรงงานจำเลยได้ขึ้นทะเบียนแล้ว จึงจะเอาผิดแก่จำเลยมิได้

จึงพิพากษายืน