คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1497/2498

บุตรผู้เยาว์ของบุคคลซึ่งไปเสียจากภูมิลำเนา โดยมิได้ตั้งตัวแทนไว้และไม่มีใครรู้ว่าเป็นตายร้ายดีอย่างไรนั้น จะยื่นคำร้องขอให้ศาลตั้งตนเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของบุคคลนั้น โดยมารดาผู้แทนโดยชอบธรรมย่อมไม่ได้ เพราะกรณีเช่นนี้ไม่เข้าข้อยกเว้นที่ผู้เยาว์จะทำนิติกรรมใดๆ ได้

คดีนี้ผู้ร้องทั้ง 4 เป็นผู้เยาว์อายุ 7 ปี โดยนางวิมลพลจันทร์ ผู้แทนโดยชอบธรรมได้ยื่นว่าผู้ร้องทั้ง 4 เป็นบุตรธิดาของนายอัศนีย์ พลจันทร์ กับนางวิมล ซึ่งเป็นสามีภรรยากันโดยมิได้จดทะเบียนสมรส เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2495นายอัศนีย์หายไปจากบ้านเกินกว่า 1 ปีแล้วไม่มีผู้ใดทราบว่าตายร้ายดีอย่างไรและมิได้ตั้งตัวแทนไว้ นายอัศนีย์เจ้าของที่ดินโฉนดที่ 7641 ตำบลตะโก อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี ไม่มีผู้ใดดูแลผลประโยชน์ จึงขอให้ตั้งผู้ร้องทั้ง 4 โดยนางวิมลเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของนายอัศนีย์

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าผู้ร้องทั้ง 4 เป็นผู้เยาว์อายุ 4-9 ขวบไม่สามารถจัดการทรัพย์สินได้ขาดเหตุอันเป็นสาระสำคัญที่จะแต่งตั้งให้ยกคำร้อง

ผู้ร้องอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ เห็นว่าแม้แต่ทรัพย์สินของผู้เยาว์เอง ผู้เยาว์ยังต้องได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมก่อน จะมาเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของผู้อื่นไม่ได้ พิพากษายืน

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่ากรณีนี้ไม่เข้าข้อยกเว้นตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 22, 23, 24 และ 25 ผู้ร้องเป็นผู้เยาว์จะทำนิติกรรมใด ๆ ยังไม่ได้ พิพากษายืน