คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1497/2498

บุตรผู้เยาว์ของบุคคลซึ่งไปเสียจากภูมิลำเนาโดยมิได้ตั้งตัวแทนไว้ และไม่มีใครรู้ว่าเป็นตายร้ายดีอย่างไรนั้น ยื่นคำร้องขอให้ศาลตั้งตนเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของบุคคลนั้นโดยมารดาผู้แทนโดยชอบธรรมย่อมไม่ได้ เพราะกรณีเช่นนี้ไม่เข้าข้อยกเว้นที่ผู้เยาว์จะทำนิติกรรมใด ๆ ได้

คดีนี้ผู้ร้องทั้ง ๔ เป็นผู้เยาว์อายุ ๗-๙ ปี โดยนางวิมล พลจันทร์ ผู้แทนโดยชอบธรรมได้ยื่นคำร้องว่าผู้ร้องทั้ง ๔ เป็นบุตรธิดาของนายอัศนีย์ พลจันทร์ กับนางวิมล ซึ่งเป็นสามีภรรยากันโดยมิได้จดทะเบียนสมรส เมื่อวันที่ ๑๐ พฤษจิกายน ๒๔๙๕ นายอัศนีย์ ได้หายไปจากบ้านเกินกว่า ๑ ปีแล้ว ไม่มีผู้ใดทราบว่าเป็นตายร้ายดีอย่างไรและมิได้ตั้งตัวแทนไว้ นายอัศนีย์ เป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ ๓๖๔๑ ตำบลตะโก อำเภอเมือง จังหวัด ราชบุรี ไม่มีผู้ใดดูแลผลประโยชน์ จึงขอให้ศาลตั้งผู้ร้องทั้ง ๔ โดยนางวิมลเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของนายอัศนีย์

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าผู้ร้องทั้ง ๔ เป็นผู้เยาว์อายุ ๔-๙ ขวบ ไม่สามารถจัดการทรัพย์สินได้ จึงขาดเหตุอันเป็นสาระสำคัญที่จะแต่งตั้ง ให้ยกคำร้อง

ผู้ร้องอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ เห็นว่าแม้แต่ทรัพย์สินของผู้เยาว์เอง ผู้เยาว์ยังต้องได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมก่อน จะมาเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของผู้อื่นย่อมไม่ได้ พิพากษายืน

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่ากรณีนี้ไม่เข้าข้อยกเว้นตาม ป.พ.พ.ม.๒๒,๒๓,๒๔ และ ๒๕ ผู้ร้องเป็นผู้เยาว์จะทำนิติกรรมใด ๆ ยังไม่ได้ พิพากษายืน