คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1532/2509

ที่ดินที่น้ำยังคงท่วมทุกปีในฤดูน้ำ ต้องถือว่าเป็นที่ชายตลิ่ง อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภททรัพย์สินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน ผู้ใดหามีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองไม่ แม้โจทก์จะเอาที่ดินนี้ไปขายฝากกับจำเลยโดยมิได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ก็จะถือว่าเป็นการมอบให้จำเลยครอบครองแทนมิได้ ระหว่างโจทก์จำเลย เมื่อจำเลยเป็นฝ่ายครอบครองอยู่ โจทก์ก็ขับไล่จำเลยไม่ได้

(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 25/2509)

โจทก์ฟ้องขอให้ขับไล่จำเลยออกไปจากที่พิพาทซึ่งโจทก์มีสิทธิครอบครอง และเรียกค่าเสียหาย

จำเลยต่อสู้ว่า โจทก์ขายฝากที่พิพาทให้จำเลยแล้วมิได้ไถ่ถอนภายในกำหนด ที่พิพาทจึงหลุดเป็นสิทธิแก่จำเลยโดยเด็ดขาด โจทก์ไม่เคยเกี่ยวข้องหรือโต้แย้งสิทธิ คดีโจทก์ขาดอายุความ และโจทก์ไม่เสียหาย

ศาลชั้นต้นฟังว่า ที่พิพาทในฤดูน้ำ น้ำท่วมทุกปี จึงเป็นที่ชายตลิ่งซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน บุคคลใดจะหวงกันเอาเป็นของตนคนเดียวมิได้ จำเลยมีสิทธิดีกว่าคนอื่นหรือโจทก์ พิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ว่า ที่พิพาทน้ำยังคงท่วมทุกปีในฤดูน้ำ ต้องถือว่าที่พิพาทเป็นที่ชายตลิ่งอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภททรัพย์สินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน ซึ่งโจทก์หรือผู้ใดหามีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองไม่ ฉะนั้นการขายฝากที่พิพาท นอกจากจะเป็นโมฆะเพราะมิได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่แล้ว โจทก์ก็จะเอาที่พิพาทไปขายฝากกับจำเลยหรือถือว่าการมอบที่พิพาทให้จำเลยทำประโยชน์ เป็นการให้จำเลยครอบครองแทนโจทก์หาได้ไม่ ระหว่างโจทก์จำเลย เมื่อจำเลยเป็นฝ่ายครอบครองอยู่ โจทก์ก็ขับไล่จำเลยไม่ได้

พิพากษายืน