คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 167/2489

ที่จะเป็นผิดตามมาตรา 6 แห่งพ.ร.บ.โรงรับจำนำ จำเลยต้องเอาทรัพย์สิ่งของไว้เป็นประกันเงินที่ยืมเป็นปรกติธุระ

หากผู้ยืม 2-3 คนเกรงใจจำเลย ขืนใจให้จำเลยเอาเสื้อผ้าไว้เป็นประกันการยืม จำเลยรับไว้ไม่บ่อยครั้ง ไม่ถือว่าเป็นปรกติธุระและไม่ผิดตามพ.ร.บ.โรงรับจำนำ

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยตั้งโรงรับจำนำ รับจำนำทรัพย์โดยไม่ได้รับอนุญาต ขอให้ลงโทษตาม พ.ร.บ.โรงรับจำนำ ม.๖,๗,๓๑

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยได้ให้พะยานโจทก์และคนอื่นยืมเงินไปหลายรายโดยวิธีเอาทรัพย์สิ่งของไว้เป็นประกัน โดยยอมให้ไถ่คืนไปภายหลัง พอฟังได้ว่าจำเลยได้ทำการเป็นปรกติธุระ ต้องถือว่าจำเลยได้ตั้งโรงรับจำนำตามความหมายใน ม.๖ แห่ง พ.ร.บ.โรงรับจำนำ พ.ศ.๒๔๘๐ แล้ว พิพากษาให้ปรับ ๓๐๐ บาท

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ไม่ฟังว่าจำเลยได้กระทำการเป็นปรกติธุระ พิพากษากลับให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า พะยานโจทก์ ๔ คนเคยยืมเงินจากจำเลย บางคนยืมหลายครั้ง จำเลยมิได้เรียกเอาทรัพย์เป็นประกันเลย การยืมครั้งหลังจำเลยก็มิได้เรียกเอาทรัพย์เป็นประกัน หากแต่ผู้ยืมเกรงใจขืนใจให้จำเลยเอาเสื้อผ้าไว้เป็นประกัน จำเลยเสียมิได้ก็รับเอาไว้จากบุคคลเพียง ๒-๓ คน ไม่ปรากฎว่ารับเอาไว้บ่อยครั้ง ยังไม่พอให้ฟังว่าจำเลยได้ทำการเป็นปรกติธุระ จึงพิพากษายืนให้ยกฟ้อง