คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1720/2512

เช็คขีดคร่อมที่ผู้ทรงจะต้องนำเข้าบัญชีที่ตนมีบัญชีฝากเงินในธนาคารเพื่อเรียกเก็บเงินนั้น เป็นทางปฏิบัติของธนาคารอันเป็นรายละเอียด เมื่อผู้ทรงนำเช็คขึ้นเงินและธนาคารได้ปฏิเสธการจ่ายเงินเช็คพิพาท เพราะจำเลยผู้สั่งจ่ายมีเงินฝากในบัญชีน้อยกว่าจำนวนเงินที่ จำเลยสั่งจ่ายในเช็คพิพาท ก็ถือเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค ฯ แล้ว

จำเลยได้ออกเช็คพิพาทให้ผู้มีชื่อ เพื่อใช้หนี้เงินยืม ผู้มีชื่อจึงเป็นผู้ทรงเช็คพิพาทตามกฎหมายการที่ผู้มีชื่อนำเช็คพิพาทไปรับเงินจากธนาคาร ธนาคารปฏิเสธกรจ่าย เงินตามเช็คนั้นผู้มีชื่อที่รับเช็คไว้จึงเป็นผู้เสียหายตามกฎหมายและมีอำนาจร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยได้ออกเช็คสั่งจ่ายเงินสด ๑๑,๐๐๐ บาท มอบให้นายศิริจันทร์ กลัดณรงค์ ผู้ถือเป็นการชำระหนี้ต่อมานายศิริจันทร์ได้นำเช็คไปเรียกเก็บเงินทางธนาคารปฏิเสธไม่จ่ายเงินตามเช็ค เพราะเงินในบัญชีไม่พอจ่าย จำเลยได้บังอาจออกเช็คโดยเจตนาจะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็คนั้น ออกเช็คไปในขณะที่ออกไม่มีเงินอยู่ในบัญชี อันจะพึงให้ใช้เงินได้และออกเช็คให้ใช้เงินมีจำนวนสูงกว่าเงินที่มีอยู่ในบัญชีขอให้ลงโทษจำเลย

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นฟังว่าจำเลยยืมเงินนายศิริจันทร์ ได้ออกเช็คตามฟ้องสั่งจ่ายเงินสดชำระหนี้โดยเจตนาจะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็คโดยขณะที่ออกเช็คจำเลยไม่มีเงินอยู่ในบัญชีอันจะถึงให้ใช้เงินได้และเช็คนั้นมีจำนวนสูงกว่าจำนวนเงินที่มีอยู่ในบัญชีอันจะพึงให้ใช้เงินได้ในขณะออกเช็คนั้น พิพากษาจำคุก ๒ เดือน ๒๐ วัน

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน

จำเลยฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับฎีกาเฉพาะปัญหาข้อกฎหมาย

ศาลฎีกาได้ประชุมปรึกษาคดีแล้วเกี่ยวกับปัญหาข้อกฎหมายในประเด็นแรกเช็คพิพาทเป็นเช็คขีดคร่อมที่ผู้ทรงจะต้องนำเช็คไปเข้าธนาคารที่ตนมีบัญชีฝากอยู่เพื่อให้เรียกเก็บเงินนั้น เป็นทางปฏิบัติของธนาคารอันเป็นรายละเอียดคดีนี้ธนาคารได้ปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คพิพาท เพราะจำเลยมีเงินฝากในบัญชีน้อยกว่าจำนวนเงินที่จำเลยสั่งจ่ายในเช็คพิพาทอันถือว่าเป็นความผิดเกิดขึ้นแล้ว

ปัญหาข้อกฎหมายในประเด็นสุดท้าย จำเลยได้ออกเช็คพิพาทให้นายศิริจันทร์ เพื่อใช้หนี้เงินยืม (มิใช่ออกเช็คพิพาทให้นางจีระวรรณ(ภริยานายศิริจันทร์) เพื่อคืนค่าเข้าหุ้นส่วนซื้อที่ดิน) ข้อเท็จจริงแสดงโดยตรงว่านายศิริจันทร์เป็นผู้ทรงเช็คพิพาทตามกฎหมาย การที่นายศิริจันทร์นำเช็คพิพาทไปรับเงินจากธนาคาร ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คนั้น นายศิริจันทร์ก็เป็นผู้เสียหายตามกฎหมายและมีอำนาจร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน พิพากษายืน