คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 185/2512

หนี้เงินกู้เป็นหนี้ที่จำเลยได้ทำสัญญาค้ำประกันบริษัทส. ซึ่งได้กู้เงินเจ้าหนี้ไป แต่ปรากฏว่าบริษัท ส.ถูกพิพากษาให้ล้มละลาย เจ้าหนี้ก็ได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้เอาจากกองทรัพย์สินของบริษัท ส. และศาลได้สั่งให้ได้รับชำระหนี้เต็มจำนวน ดังนี้การที่ศาลมีคำสั่งให้ผู้ขอรับชำระหนี้ในคดีแดงที่ 99/2507 ซึ่งบริษัท ส. เป็นลูกหนี้และล้มละลายให้ได้รับชำระหนี้นั้นมีผลเพียงให้ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิที่จะได้รับชำระหนี้เต็มจำนวนที่ได้ยื่นขอรับชำระหนี้เท่านั้น ซึ่งผู้ขอรับชำระหนี้ยังไม่ได้รับชำระหนี้รายนี้เลย จำเลยซึ่งเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ผู้ล้มละลายมีหน้าที่ผูกพันตนต่อเจ้าหนี้เพื่อชำระหนี้ในเมื่อลูกหนี้ไม่สามารถชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้เต็มตามจำนวนที่เป็นหนี้ โดยผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยชำระหนี้ได้เต็มตามจำนวนตามอำนาจของเจ้าหนี้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 194 และเมื่อปรากฏว่าจำเลยซึ่งเป็นผู้ค้ำประกันถูกศาลพิพากษาให้เป็นบุคคลล้มละลาย โดยหนี้นั้นลูกหนี้ยังไม่ได้ชำระหนี้แก่เจ้าหนี้ ประกอบกับพระราชบัญญัติล้มละลายมาตรา 91 ได้บัญญัติให้เจ้าหนี้ซึ่งจะขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายต้องยื่นคำขอต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลา 2 เดือน นับแต่วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ผู้ขอรับชำระหนี้จึงมีสิทธิยื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ได้อีกในฐานะจำเลยผู้ล้มละลายเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ผู้ล้มละลายอีกคดีหนึ่งอยู่ ถ้าจะให้ผู้ขอรับชำระหนี้รอไว้จนกว่าจะได้รับส่วนแบ่งชำระหนี้จากคดีล้มละลายแดงที่ 99/2507 เสียก่อนก็จะพ้นกำหนดเวลายื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ผู้ขอรับชำระหนี้ไม่อาจจะยื่นคำขอรับชำระหนี้ได้ ทำให้ผู้ขอรับชำระหนี้เสียหายและลบล้างอำนาจของเจ้าหนี้ซึ่งมีอยู่ ฉะนั้น ผู้ขอรับชำระหนี้จึงมีสิทธิยื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ได้อีก แต่ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิได้รับชำระหนี้ในคดีนี้และคดีแดงที่ 99/2507 รวม 2 คดีไม่เกินจำนวนเงินตามที่เป็นเจ้าหนี้อยู่

เดิม โจทก์ฟ้องและศาลพิพากษาให้จำเลยที่ ๑, ๒ เป็นบุคคลล้มละลาย ร้อยเอกวีระชาติผู้จัดการมรดกของพลตำรวจตรีละม้ายมอบอำนาจให้เรือตรีวัลลภขอรับชำระหนี้ ๓ รายการรวมเป็นเงิน ๔๐๐,๐๐๐ บาทศาลแพ่งมีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้ทั้งหมด

ผู้ขอรับชำระหนี้อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับคำสั่งศาลชั้นต้นอนุญาตให้ผู้ขอรับชำระหนี้รับชำระหนี้ได้เต็ม ๔๐๐,๐๐๐ บาท

เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกาว่า หนี้เงินกู้รายแรกจำนวนเงิน๑๐๐,๐๐๐ บาท เป็นหนี้เนื่องจากจำเลยที่ ๑ ได้ทำสัญญาค้ำประกันบริษัทสยามอาคีเต็กซ์ จำกัด ซึ่งได้กู้เงินเจ้าหนี้ไป แต่ปรากฏว่าบริษัทสยามอาคีเต็กซ์ได้ถูกศาลแพ่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด และต่อมาได้พิพากษาให้ล้มละลาย เจ้าหนี้ก็ได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้เอาจากกองทรัพย์สินของบริษัทสยามอาคีเต็กซ์ และศาลได้สั่งให้รับชำระหนี้เต็มจำนวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท แล้วปรากฏตามคดีล้มละลายหมายเลขแดงที่ ๙๙/๒๕๐๗ ผู้ขอรับชำระหนี้จึงหมดสิทธิที่จะมายื่นคำขอรับชำระหนี้รายนี้ในคดีนี้อีกนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า การที่ศาลมีคำสั่งให้ผู้ขอรับชำระหนี้ในคดีแดงที่ ๙๙/๒๕๐๗ ซึ่งบริษัท ส. เป็นลูกหนี้และล้มละลายให้ได้รับชำระหนี้นั้นมีผลเพียงให้ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิที่จะได้รับชำระหนี้เต็มจำนวนที่ได้ยื่นขอรับชำระหนี้เท่านั้น ซึ่งผู้ขอรับชำระหนี้ยังไม่ได้รับชำระหนี้รายนี้เลย การที่ลูกหนี้ถูกศาลพิพากษาให้เป็นบุคคลล้มละลายก็แสดงว่าเป็นผู้มีหนี้สินล้นพ้นตัว เป็นที่คาดหมายได้ว่าผู้ขอรับชำระหนี้จะได้รับส่วนแบ่งชำระหนี้ไม่ครบจำนวนตามที่ลูกหนี้ และตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๖๘๐ จำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ผู้ล้มละลายยังมีหน้าที่ผูกพันตนต่อเจ้าหนี้เพื่อชำระหนี้ในเมื่อลูกหนี้ไม่สามารถชำระให้แก่เจ้าหนี้เต็มตามจำนวนที่เป็นหนี้ โดยผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยที่ ๑ ชำระหนี้ได้เต็มตามจำนวนตามอำนาจของเจ้าหนี้ตามมาตรา ๑๙๔ และเมื่อปรากฏว่าจำเลยที่ ๑ซึ่งเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ดังกล่าว ได้ถูกศาลพิพากษาให้เป็นบุคคลล้มละลายโดยหนี้นั้นลูกหนี้ยังไม่ได้ชำระหนี้แก่เจ้าหนี้ประกอบกับพระราชบัญญัติล้มละลาย มาตรา ๙๑ ได้บัญญัติให้เจ้าหนี้ซึ่งขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายต้องยื่นคำขอต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลา ๒ เดือนนับแต่วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ผู้ขอรับชำระหนี้จึงมีสิทธิยื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้อีกได้ในฐานะที่จำเลยที่ ๑ ผู้ล้มละลายเป็นผู้ค้ำประกันลูกหนี้ผู้ล้มละลายอีกคดีหนึ่งอยู่ ถ้าจะให้ผู้ขอรับชำระหนี้รอไว้จนกว่าจะได้รับส่วนแบ่งชำระหนี้จากคดีล้มละลายแดงที่ ๙๙/๒๕๐๗ เสียก่อนแล้ว ก็จะพ้นกำหนดเวลายื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ ผู้ขอรับชำระหนี้ไม่อาจจะยื่นคำขอรับชำระหนี้ได้ เห็นได้ว่าทำให้ผู้ขอรับชำระหนี้เสียหายและลบล้างอำนาจของเจ้าหนี้ซึ่งมีอยู่ตามบทกฎหมายที่ได้กล่าวข้างต้น ฉะนั้น ผู้ขอรับชำระหนี้จึงมีสิทธิยื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ได้อีก แต่ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิได้รับชำระหนี้ในคดีนี้และคดีแดง ๙๙/๒๕๐๗ รวมทั้งสองคดีไม่เกินจำนวนเงินหนึ่งแสนบาทตาที่เป็นเจ้าหนี้อยู่

พิพากษายืน.