คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 188/2492

พ.ร.บ.ที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกับคนต่างด้าว 2486 มาตรา 5, 6 คนต่างด้าวจะเข้าถือสิทธิในที่ดินได้ ก็ต่อเมื่อมีสนธิสัญญาบัญญัติให้ไว้ แต่ถ้าไม่มีสนธิสัญญาบัญญัติให้มีกรรมสิทธิในที่ดินได้ คนต่างด้าวก็ไม่มีสิทธิจะได้มาซึ่งที่ดิน และแม้จะขออนุญาตต่อเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ พนักงานเจ้าหน้าที่ก็ไม่มีอำนาจอนุญาตได้

โจทก์เป็นคนจีนทำสัญญาซื้อที่ดินจากจำเลย ในเวลาที่จะต้องโอนที่ดินตามสัญญานั้น ประเทศจีนยังไม่ได้ประกาศใช้สนธิสัญญากับประเทศไทย โจทก์ไม่มีทางที่จะได้กรรมสิทธิในที่ดินตามสัญญาได้ จำเลยต้องคืนเงินมัดจำให้โจทก์.

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ทำสัญญาซื้อที่ดินจากจำเลย ตกลงว่าจะโอนภายใน ๗ วัน นับแต่คดีพิพาทระหว่างจำเลย

กับนายตาบถึงที่สุด โจทก์วางมัดจำไว้ ๒๐๐๐ บาท ครั้นถึงวันนัดโอน โจทก์ได้ไปหอทะเบียนที่ดิน จำเลยไม่มา จำเลยเป็นฝ่ายผิดนัด อีกประการหนึ่ง โจทก์ติดต่อกับพนักงานเจ้าหน้าที่ไม่ยอมโอน อ้างว่าโจทก์เป็นคนมีสัญชาติและเชื้อชาติจีน พ.ร.บ.ที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกับคนต่างด้าว ๒๔๘๖ ห้ามอยู่ สัญญาตกเป็นโมฆะตาม ป.ม.แพ่งฯ มาตรา ๑๑๓ ขอให้ศาลพิพากษาว่า สัญญาระหว่างโจทก์จำเลยเป็นโมฆะ ให้จำเลยคืนมัดจำ จำเลยให้การรับว่าได้ทำสัญญาและรับมัดจำจากโจทก์ไว้จริง สัญญาไม่เป็นโมฆะ เพราะ ก.ม.ไม่ได้ห้ามและไม่เป็นการสุดวิสัยที่จะปฏิบัติ ในวันนัดโอนโจทก์ไม่ไปตามนัด โจทก์จึงเป็นฝ่ายผิดนัด

ศาลชั้นต้นเห็นว่า พ.ร.บ.ที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกับคนต่างด้าว ไม่ได้ห้ามไว้ชัดแจ้ง มิให้คนจีนได้มาซึ่งที่ดิน เป็นการวางเงื่อนไขไว้ ต้องให้ได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ก่อน โจทก์มิได้จัดการ โจทก์เป็นฝ่ายผิดนัด พิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้จำเลยคืนเงินมัดจำ

จำเลยฎีกา,

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตาม พ.ร.บ.ที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกับคนต่างด้าว ๒๔๘๖ มาตรา ๕,๖ คนต่างด้าวจะเข้าถือกรรมสิทธิในที่ดินได้ก็ต่อเมื่อมีสนธิสัญญาบัญญัติให้ไว้ และแม้จะมีสนธิสัญญาเช่นว่านั้นก็ตาม แต่การได้มาจะต้องเป็นไปตามเงื่อนไขและข้อกำหนด ทั้งต้องได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ด้วย แต่ถ้าไม่มีสนธิสัญญาบัญญัติให้มีกรรมสิทธิในที่ดินได้ คนต่างด้าว ก็ไม่มีสิทธิจะได้มาซึ่งที่ดิน แม้จะขออนุญาตต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ พนักงานเจ้าหน้าที่ก็ไม่มีอำนาจอนุญาตได้ ที่จำเลยเถียงว่าโจทก์ควรขอนุญาตพนักงานเจ้าหน้าที่เสียก่อน ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืน.