คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1916/2492

เมื่อคำฟ้องของโจทก์และคำให้การของจำเลยได้ความชัดแล้วว่า ทั้งสองฝ่ายเป็นของกรรมสิทธิร่วมกัน และจำเลยก็ยอมให้แบ่ง ครั้นถึงวันเปรียบเทียบต่างแถลงจะแบ่งเอาตรงนั้นเอาตรงนี้ อ้างว่าเคยปกครองมา ดังนี้ ถือว่าที่แถลงดังนั้นไม่ทำให้ประเด็นแห่งคดีเปลี่ยนแปลงไป เมื่อแบ่งกันไม่ตกลง ศาลมีอำนาจให้แบ่งโดยประมูลราคาหรือขาดทอดตลาดได้ตาม ป.พ.พ.ม.1364.

ได้ความว่า โจทก์จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินร่วมกันมายังไม่ได้แบ่งแยก โจทก์ฟ้องขอแบ่งแยก จำเลยทั้ง ๒ ให้การว่ายอมให้แบ่ง ศาลชั้นต้นนัดพร้อมกันเพื่อตกลงแบ่ง โจทก์จำเลยต่างเกี่ยงกันจะแบ่งเอาตรงนั้นตรงนี้ไม่ตกลงกัน โจทก์แถลงว่าได้เคยปกครองที่ดินด้านริมถนนและจะเอาด้านนั้น จำเลยถือว่าคำแถลงของโจทก์ขัดกับฟ้องเดิม ทั้ง ๒ ฝ่ายต่างไม่สืบพะยาน

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า ให้เจ้าของร่วมไปตกลงแบ่งกันเองก่อน ถ้าไม่ตกลงให้ขายโดยประมูลระหว่างกันเอง หากไม่ตกลงให้ขายทอดตลาดเอาเงินแบ่งกันตามส่วน

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ที่โจทก์แถลงมิใช่เจตนาจะเปลี่ยนแปลงประเด็นแห่งคำฟ้อง เป็นการอธิบายความประสงค์ของโจทก์ พิพากษายืน

นางสมบุญจำเลยที่ ๑ ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า เมื่อคู่ความไม่ตกลงแบ่งปันที่ดินกันได้ ศาลมีอำนาจให้แบ่งโดยประมูลราคาหรือขายทอดตลาดตาม ป.พ.พ.ม.๑๓๖๔ และเมื่อฟ้องและคำให้การมีประเด็นชัดแจ้งแล้ว คู่ความจะแถลงขอเปลี่ยนประเด็นหาได้ไม่ คำแถลงของโจทก์จำเลยจะขอเอาที่ตรงนั้นตรงนี้ เมื่อศาลเปรียบเทียบนั้น เมื่อไม่ตกลงกันหาทำให้ประเด็นแห่งคดีเปลี่ยนแปลงไปไม่ พิพากษายืน