คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 278/2490

ตัวแทนฟ้องเรียกหนี้มฤดกต่อมาตัวการตาย ตัวแทนก็คงมีอำนาจดำเนินคดีต่อไปได้ตาม ป.ม.แพ่งฯ มาตรา 828 แม้ตัวแทนเป็นบุตรของตัวการก็ไม่ทำให้สิ้นอำนาจ เพราะตัวการอาจทำพินัยกรรม์ตั้งผู้อื่นจัดการมฤดก หรือยกทรัพย์มฤดกให้คนอื่นได้

คดีที่ตัวแทนดำเนินคดีแทนตัวการซึ่งตายไปแล้วนั้น ผู้จัดการมฤดกร้องขอเข้าเป็นโจทก์แทนได้

โจทก์ฟ้องเรียกเงินซึ่งสามีจำเลยที่วายชนม์ไปแล้ว เป็นหนี้โจทก์ ต่อมากรมพระนครสวรรค์พินิตวายชนม์ และยังไม่มีทายาทหรือผู้แทนที่จะเข้าปกปักษ์รักษาผลประโยชน์ของพระองค์ ในครั้งนั้นศาลแพ่งสั่งว่า ตัวการตายแล้ว ตัวแทนไม่มีอำนาจฟ้อง จึงพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน แต่ศาลฎีกาตัดสินว่า โจทก์มีอำนาจดำเนินคดีตามมาตรา ๘๒๘ จึงให้ศาลแพ่งดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไป

ศาลแพ่งสอบโจทก์ ปรากฎว่าโจทก์เป็นโอรสของกรมพระนครสวรรค์ จึงงดสืบพะยานแล้วโจทก์ยืนคำร้องว่า ศาลตั้งโจทก์เป็นผู้จัดการมฤดกกรมพระนครสวรรค์ จึงขอเข้าเป็นโจทก์แทนโจทก์เดิม

ศาลแพ่งพิพากษาว่า เมื่อตัวการตายแล้วตัวแทนก็หมดอำนาจ เท่ากันคดีไม่มีโจทก์ จะขอเข้าเป็นโจทก์แทนโจทก์เดิมย่อมทำไม่ได้

โจทก์อุทรธรณ์, ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ตัวแทนมีอำนาจดำเนินคดีได้ตามมาตรา ๘๒๘ และร้องขอเข้าเป็นโจทก์แทนได้ จึงอนุญาตให้เข้าเป็นโจทก์แทน

จำเลยฎีกา,

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตัวแทนมีอำนาจฟ้องได้ตาม ม. ๘๒๘ แม้ปรากฎว่า ตัวแทนเป็นบุตร์ของตัวการก็ไม่ทำให้อำนาจของตัวแทนระงับไป เพราะตัวการอาจทำพินัยกรรมให้ผู้อื่นเป็นผู้จัดการมฤดก หรือรับมฤดกได้ จึงพิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์