คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 282/2501

ห้องแถวที่ปลูกสร้างลงบนสะพานเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัยจึงเป็นอาคารตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคารเมื่อปลูกสร้างขึ้นโดยไม่ได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ก็เป็นความผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคารอยู่ในตัว ถึงแม้จะถือว่าสะพานไม่เป็นอาคารตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคารก็ตาม

ในคดีที่โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยเจ้าของอาคารปลูกสร้างอาคารโดยไม่ได้รับอนุญาตตาม พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคารเมื่อคำฟ้องโจทก์ระบุว่าจำเลยบังอาจทำการปลูกสร้าง แต่ข้อเท็จจริงตามทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยจ้างคนงานปลูกสร้างโดยเจ้าของอาคารมิได้ลงมือด้วยก็เป็นที่เข้าใจว่าเจ้าของเป็นผู้ปลูกสร้างอาคาร ข้อเท็จจริงที่ได้ความตามทางพิจารณา จึงไม่ต่างกับฟ้อง

คดีได้ความว่าจำเลยได้จ้างให้คนงานปลูกสร้างสะพานไม้เสาคอนกรีตจากริมตลิ่งลงมาในแม่น้ำและปลูกห้องแถวลงบนสะพานทั้งสองฟาก โดยมิได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ เป็นการฝ่าฝืน พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 ที่แก้ไขแล้ว โดยฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยได้จ้างให้คนงานสร้างสะพานและห้องแถว เห็นว่าตามฟ้องระบุชัดว่าจำเลยเป็นผู้บังอาจกระทำเองจำเลยให้การปฏิเสธว่าไม่ได้กระทำผิด โจทก์ไม่ได้กล่าวว่าจำเลยจ้างผู้อื่น ทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยไม่อยู่ในที่เกิดเหตุเมื่อโจทก์ฟ้องจำเลยไปทางหนึ่ง นำสืบไปอีกทางหนึ่ง เช่นนี้ ทำให้จำเลยหลงข้อต่อสู้และข้อเท็จจริงที่ปรากฏในทางพิจารณาต่างกับที่กล่าวในฟ้อง ลงโทษจำเลยไม่ได้

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่า สะพานไม่เรียกว่าอาคารผู้ใดจะปลูกสร้างก็ไม่จำเป็นต้องขออนุญาต เว้นแต่สะพานที่จะปลูกสร้างนั้นจะติดต่อกับทางสาธารณะ, ห้องแถวเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัย เป็นอาคารตาม พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร เมื่อไม่ได้รับอนุญาตให้ปลูกสร้าง ก็มีผิด จะอ้างว่าไม่ได้ทำเอง จ้างลูกจ้างทำ จึงไม่มีความผิดนั้นไม่ได้ พิพากษาแก้ลงโทษจำเลยสำหรับความผิดฐานปลูกสร้างห้องแถวโดยไม่ได้รับอนุญาตตาม พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร 2479 มาตรา 6, 11 ปรับ 100 บาท

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า การปลูกสร้างอาคาร แม้เจ้าของอาคารจ้างหรือวานให้ผู้อื่นทำโดยเจ้าของมิได้ลงมือด้วย ก็เป็นที่เข้าใจโดยทั่ว ๆ ไปว่า เจ้าของเป็นผู้ปลูกสร้างอาคารนั้น ๆ, ข้อเท็จจริงที่ได้ความตามทางพิจารณา จึงไม่ต่างกับฟ้อง ห้องแถวที่ปลูกสร้างลงบนสะพานเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัย เป็นอาคารตามความหมายแห่ง พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคารแม้จะถือว่าสะพานไม่เป็นอาคารก็ไม่พ้นผิด

พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์