คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 282/2501

ห้องแถวที่ปลูกสร้างลงบนสะพานเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัยจึงเป็นอาคารตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคาร เมื่อปลูกสร้างขึ้นโดยไม่ได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ก็เป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอยู่ในตัว ถึงแม้จะถือว่าสพานไม่เป็นอาคารตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคารก็ตาม

ในคดีที่โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยเจ้าของอาคารปลูกสร้างอาคารโดยไม่ได้รับอนุญาตตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคาร เมื่อคำฟ้องโจทก์ระบุว่าจำเลยบังอาจทำการปลูกสร้าง แต่ข้อเท็จจริงตามทางพิจารณาได้ความว่า จำเลยจ้างคนงานปลูกสร้างโดยเจ้าของอาคารมิได้ลงมือด้วย ก็เป็นที่เข้าใจว่าเจ้าของเป็นผู้ปลูกสร้างอาคาร ข้อเท็จจริงที่ได้ความตามทางพิจารณา จึงไม่ต่างกับฟ้อง

คดีได้ความว่าจำเลยได้จ้างให้คนงานปลูกสร้างสะพานไม้เสาคอนกรีตจากริมตลิ่งลงมาในแม่น้ำและปลูกห้องแถวลงบน

สะพานทั้งสองฟาก โดยมิได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ เป็นการฝ่าฝืน พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคาร

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์ตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๑๙๒ ที่แก้ไขแล้ว โดยฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยได้จ้างให้คนงานสร้างสะพานและห้องแถว เห็นว่าตามฟ้องระบุชัดว่าจำเลยเป็นผู้บังอาจกระทำเอง จำเลยให้การปฏิเสธว่าไม่ได้กระทำผิด โจทก์ไม่ได้กล่าวว่าจำเลยจ้างผู้อื่น ทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยไม่อยู่ในที่เกิดเหตุ เมื่อโจทก์ฟ้องจำเลยไปทางหนึ่ง นำสืบไปอีกทางหนึ่ง เช่นนี้ ทำให้จำเลยหลงข้อต่อสู้ และข้อเท็จจริงปรากฎในทางพิจารณาต่างกับที่กล่าวในฟ้อง ลงโทษจำเลยไม่ได้

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่า สะพานไม่เรียกว่าอาคาร ผู้ใดจะปลูกสร้างก็ไม่จำเป็นต้องขออนุญาต เว้นแต่สะพานที่จะปลูกสร้างนั้นจะติดต่อกับทางสาธารณะ ห้องแถวเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัย เป็นอาคารตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคารฯ เมื่อไม่ได้รับอนุญาตให้ปลูกสร้าง ก็มีผิด จะอ้างว่าไม่ได้ทำเอง จ้างลูกจ้างทำ จึงไม่มีความผิดนั้นไม่ได้ พิพากษาแก้ลงโทษจำเลยสำหรับความผิดฐานปลูกสร้างห้องแถวโดยไม่ได้รับอนุญาตตาม พ.ร.บ.ควบคุมการก่อสร้างอาคาร ๒๔๗๙ มาตรา ๖๑๑ ปรับ ๑๐๐ บาท

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า การปลูกสร้างอาคารแม้เจ้าของอาคารจ้างหรือวานให้ผู้อื่นทำโดยเจ้าของมิได้ลงมือด้วย ก็เป็นที่เข้าใจโดยทั่ว ๆ ไปว่า เจ้าของเป็นผู้ปลูกสร้างอาคารนั้น ๆ ข้อเท็จจริงที่ได้ความตามทางพิจารณา จึงไม่ต่างกับฟ้อง ห้องแถวที่ปลูกสร้างลงบนสะพานเป็นเรือนโรงที่อยู่อาศัย เป็นอาคารตามความหมายแพ่ง พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร แม้จะถือว่าสะพานไม่เป็นอาคารก็ไม่พ้นผิด

พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์