คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3128/2526

โจทก์ทำหนังสือสัญญาซื้อที่ดินมือเปล่าจากจำเลยแล้วเข้าทำฮวงซุ้ยที่ดินส่วนที่เหลือโจทก์ยอมให้จำเลยทำนาได้ (ตามหนังสือสัญญาจำเลยยอมโอนสิทธิในที่ดินแก่โจทก์ และโจทก์ยอมให้จำเลยทำประโยชน์ในที่นาพิพาท) จำเลยจะอ้างว่าการซื้อขายเป็นโมฆะหรือโจทก์ไม่ได้ครอบครองที่นาพิพาทไม่ได้ เพราะการโอนสิทธิครอบครองก็ดีการสละสิทธิครอบครองก็ดี หาได้มีกฎหมายกำหนดแบบไว้ไม่ เมื่อจำเลยแสดงเจตนาสละสิทธิครอบครองแก่โจทก์และรับที่จะครอบครองแทนโจทก์ต่อไป ต่อแต่นั้นมาการครอบครองที่นาพิพาทของจำเลยย่อมถือได้ว่าเป็นการครอบครองแทนโจทก์ โจทก์ย่อมได้สิทธิครอบครอง

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่ดินมือเปล่าแปลงหนึ่งมีเนื้อที่ ๔ ไร่ โดยซื้อจากจำเลยเพื่อเอาไว้สร้างฮวงจุ้ย หลังจากซื้อแล้วโจทก์ทำฮวงซุ้ยส่วนที่เหลือให้จำเลยอาศัยทำประโยชน์ ต่อมาจำเลยไปขอออก น.ส.๓ ก. ทับที่ของโจทก์บางส่วน โจทก์ไปคัดค้านแต่ตกลงกันไม่ได้ ขอให้จำเลยถอนเรื่องราวการขอออก น.ส.๓ ก. และห้ามจำเลยเกี่ยวข้อง

จำเลยให้การว่า โจทก์จำเลยทำหนังสือสัญญาซื้อที่ดินจริง ที่ดินที่จำเลยขอออก น.ส.๓ ก. เป็นที่คนละแปลงกับที่ดินที่ขายให้โจทก์จำเลยมิได้อาศัยที่ดินโจทก์ทำประโยชน์แต่อย่างใด ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้จำเลยถอนเรื่องราวการขอออก น.ส.๓ ก. ในส่วนที่เป็นการขอออกทับที่นาพิพาท และให้ขับไล่จำเลยออกจากที่นาพิพาท

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อเท็จจริงว่าที่นาพิพาทรวมอยู่ในอาณาเขตที่ดินที่โอนสิทธิกัน การที่จำเลยครอบครองทำนาพิพาทตลอดมาก็เพราะโจทก์ซื้อที่เพื่อทำฮวงซุ้ยมิใช่เพื่อทำนา เมื่อที่ดินที่ทำฮวงซุ้ยมีเหลืออยู่ โจทก์ยอมให้จำเลยทำนาเพื่อมิให้ที่ดังกล่าวเป็นป่าพง ด้วยเหตุนี้จึงได้มีการตกลงในสัญญาซื้อขายให้จำเลยทำประโยชน์ได้ แล้ววินิจฉัยข้อกฎหมายว่า เมื่อจำเลยทำหนังสือสัญญายอมโอนสิทธิในที่นาพิพาทแก่โจทก์และโจทก์ยอมให้จำเลยทำประโยชน์ในที่นาพิพาทเช่นนี้ ต่อแต่นั้นมาการครอบครองที่นาพิพาทของจำเลยย่อมถือได้ว่าเป็นการครอบครองแทนโจทก์ จำเลยจะอ้างว่าการซื้อขายเป็นโมฆะหรือโจทก์ไม่ได้ครอบครองที่นาพิพาทไม่ได้ เพราะการโอนสิทธิครอบครองก็ดี การสละสิทธิครอบครองก็ดี หาได้มีกฎหมายกำหนดแบบไว้ไม่ เมื่อจำเลยแสดงเจตนาสละสิทธิครอบครองแก่โจทก์และรับที่จะครอบครองแทนโจทก์ต่อไป โจทก์ย่อมได้สิทธิครอบครองจำเลยจะอ้างว่าที่นาพิพาทเป็นของตนหาได้ไม่

พิพากษายืน