คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3292/2522

โจทก์ฟ้องจำเลยฐานบุกรุกเข้าไปอยู่อาศัยในศาลาโรงธรรมบ้านขมิ้นตั้งอยู่ในที่ดินของกระทรวงมหาดไทย ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362,364,365 ทางพิจารณาได้ความว่าศาลาโรงธรรมบ้านขมิ้นได้ขึ้นทะเบียนเป็นศาลเจ้าไว้แล้ว จึงต้องบังคับตามเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้า ข้อ 22 ซึ่งเป็นกฎหมายเฉพาะ จะลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญาอันเป็นกฎหมายทั่วไปที่ใช้บังคับภายหลังและมิได้บัญญัติยกเลิกกฎเสนาบดีดังกล่าวหาได้ไม่ ทั้งการที่โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญาดังกล่าว เป็นการอ้างกฎหมายผิดเป็นคนละเรื่อง มิใช่เป็นการอ้างฐานความผิดหรือบทมาตราผิด ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา192 วรรคห้า ศาลจะลงโทษจำเลยตามกฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้า ข้อ 22 มิได้ เพราะขัดต่อมาตรา 192 วรรคแรก จึงชอบที่จะพิพากษายกฟ้อง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยกับนางสมสมัยภริยาจำเลยได้ร่วมกันบุกรุกเข้าไปอยู่อาศัยในศาลาโรงธรรมบ้านขมิ้นอันเป็นสำนักงานซึ่งเป็นอสังหาริมทรัพย์ตั้งอยู่บนที่ดินของกระทรวงมหาดไทย เขตบางกอกน้อยได้รับมอบหมายให้ควบคุมดูแลรักษา ตามกฎเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2465 ว่าด้วยกุศลสถานและศาลเจ้า ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362, 364, 365

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 362, 365 ให้จำคุกจำเลยมีกำหนด 6 เดือน

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าศาลาโรงธรรมบ้านขมิ้นตั้งอยู่ในที่ดินของกระทรวงมหาดไทย ได้ขึ้นทะเบียนเป็นศาลเจ้าไว้แล้ว ในปัญหาที่จำเลยฎีกาว่าการลงโทษจำเลยจะต้องเป็นไปตามกฎเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้า ศาลอุทธรณ์นำประมวลกฎหมายอาญามาปรับบทลงโทษจำเลยเป็นการไม่ชอบนั้น เห็นว่ากฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้าให้ไว้ ณ วันที่ 15 มีนาคม 2463 บัญญัติในข้อ 1 ให้ใช้กฎนี้แก่ศาลเจ้าทั้งที่ตั้งอยู่ในที่ดินรัฐบาลเป็นเจ้าของหรือเป็นผู้ปกปักรักษา และข้อ 22เป็นบทบัญญัติลงโทษผู้บังอาจบุกรุกเข้าไปในอสังหาริมทรัพย์สำหรับศาลเจ้าซึ่งมีโทษทั้งจำคุกและปรับแล้วแต่กรณี กฎเสนาบดีดังกล่าวตราขึ้นใช้บังคับเป็นกฎหมายในขณะที่มีบทบัญญัติว่าด้วยความผิดฐานบุกรุกในกฎหมายลักษณะอาญาใช้บังคับอยู่แล้วบทบัญญัติข้อ 22 จึงเป็นกฎหมายเฉพาะใช้บังคับแก่การบุกรุกอสังหาริมทรัพย์สำหรับศาลเจ้า ประมวลกฎหมายอาญาที่ใช้บังคับภายหลังหาได้ยกเลิกกฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้าข้อ 22 ด้วยไม่ การที่จำเลยบุกรุกศาลาโรงธรรมบ้านขมิ้นอันเป็นศาลเจ้าตั้งอยู่ในที่ดินซึ่งกระทรวงมหาดไทยเป็นเจ้าของ และได้ขึ้นทะเบียนเป็นศาลเจ้าไว้แล้ว จึงต้องบังคับตามกฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้าข้อ 22 จะลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญาอันเป็นกฎหมายทั่วไปมิได้ ทั้งการที่โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 362, 364 และมาตรา 365 เป็นการอ้างกฎหมายผิดเป็นคนละเรื่องมิใช่เป็นการอ้างฐานความผิดหรือบทมาตราผิด ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 วรรคห้า ศาลจะลงโทษจำเลยตามกฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้าข้อ 22 ก็มิได้ เพราะขัดต่อมาตรา 192 วรรคแรก กรณีเช่นนี้ศาลชอบที่จะพิพากษายกฟ้อง

พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง