คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 484/2494

ในคดีที่โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยลักทรัพย์ ขอให้ลงโทษทางอาญา และให้จำเลยคืนหรือใช้ราคาทรัพย์ด้วยนั้นแม้ศาลจะฟังว่า จำเลยเอาทรัพย์ไปจริงแต่มิได้เจตนาลักยังไม่เป็นความผิดฐานลักทรัพย์ก็ดี ศาลก็พิพากษาให้จำเลยคืนหรือใช้ราคาทรัพย์ที่จำเลยเอาไปให้แก่โจทก์ได้

ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษ นางสาวแฉล้ม นายเนียน นางฉ่ำ จำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา ๒๘๘,๒๘๙ และให้คืนข้าวเปลือก ๕๕๒ ถังหรือใช้ราคา ๓๕๘๘ บาทแก่โจทก์ส่วนนายกลอยไม่มีความผิด ให้ยกฟ้อง

จำเลยที่ถูกลงโทษอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ว่า ให้ปล่อยจำเลยเพราะแม้จำเลยผู้อุทธรณ์จะได้เอาข้าวไปก็จริง แต่มิได้มีเจตนาลักส่วนที่ให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ คงให้เป็นไปตามคำบังคับของศาลชั้นต้น

นางสาวแฉล้ม นายเนียน นางฉ่ำ ฎีกา

ศาลฎีกาปรึกษาคดีแล้ว เห็นว่า ที่ผู้ฎีกาเถียงว่า เมื่อยกฟ้องส่วนอาญาแล้วส่วนแพ่งก็ต้องยกด้วย จะให้จำเลยคืนข้าวหรือใช้ราคาข้าวหาได้ไม่นั้น ผู้ฎีกาเถียงมิชอบ เพราะ ป.ม.วิ.อาญามาตรา ๔๗ มีว่า คำพิพากษาคดีส่วนแพ่งต้องเป็นไปตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายว่าด้วยความรับผิดของบุคคลในทางแพ่ง โดยไม่ต้องคำนึงถึงว่า จำเลยต้องคำพิพากษาว่าได้กระทำผิดหรือไม่ ฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น จึงพิพากษายืน