คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 489/2486

เปนสามีภรรยาก่อนไช้ป.พ.พ.บัพ 5 แต่ตายจากกันเมื่อไช้ ป.พ.พ.บัพ 5 แล้ว ต้องแบ่งสมรสตามจดหมายลักสนะผัวเมีย แต่แบ่งมรดกตาม ป.พ.พ.บัพ 6

ไนชั้นดีกาผู้ดีกาต้องเสียค่าขั้นสาลฉเพาะไนทุนทรัพย์ที่เรียกร้องไนชั้นดีกา ไม่ต้องเสียไนทุนทรัพย์ที่สาลอุธรน์ตัดสินไห้โจทแล้ว

โจทจำเลยพิพาทกันเรื่องมรดกนางพิมบุตรสาวโจทซึ่งเปนภรรยาจำเลย สาลชั้นต้นไห้แบ่งสมรสระหว่างนางพิมกับจำเลยคนละครึ่ง ของนางพิมตกเปนมรดก สาลอุธรน์ไห้แบ่งสมรสของนางพิม ๑ ส่วนของจำเลย ๒ ส่วน เพราะสมรสกันก่อนไช้ประมวนแพ่งฯ บัพ ๕ ส่วนการแบ่งมรดกไห้แบ่งตามประมวนแพ่งบัพ ๖

โจทดีกาไนเรื่องแบ่งสมรส สาลดีกาวินิฉัยว่า พ.ร.บ.ไห้ไช้ประมวนแพ่งฯ บัพ ๕ พ.ส. ๒๔๗๗ มาตรา ๔ มีข้อความว่า บทบัญญัติบัพ ๕ ไม่กะทบกะเทือนการสมรสซึ่งมีหยู่ก่อนไช้บัพ ๕ และทั้งความสัมพันธ์ไนครอบครัวอันเกิดแต่การสมรสนั้น ๆ ฉนั้นที่สาลอุธรน์แบ่งสมรสจึงชอบแล้ว ส่วนการแบ่งมรดกแบ่งตามบัพ ๖ นั้น ก็เนื่องจากการไห้ไช้บัพ ๖ ไม่มีบทบัญญัติเช่นกับการไช้บัพ ๕ มาตรา ๔

อนึ่งคดีนี้สาลอุธรน์พิพากสาไห้จำเลยแบ่งทรัพย์ไห้โจทน้อยกว่าที่สาลชั้นต้นพิพากสาไห้และโจทดีกาขอไห้สาลพิพากสาแบ่งเช่นสาลชั้นต้น ฉะนั้นจำนวนทุนทรัพย์ไนชั้นดีกานี้คือจำนวนเงินซึ่งสาลอุธรน์ไห้น้อยกว่าสาลชั้นต้น ตาม ป.ว.พ.ม.๑๕๐ วัค ๒ สาลต้องคิดว่าขึ้นสาลชั้นดีกาตามจำนวนเงินนี้ ไห้สาลชั้นต้นคืนค่าขึ้นสาลที่เกินไห้โจท