คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 640/2496

จำเลยเปิดบัญชีเดินสะพัดกับธนาคารโจทก์ต่อมาจำเลยยืมเงินธนาคารโจทก์ 1 แสนบาท ธนาคารจึงออกเช็คจำนวนเงิน1 แสนบาทให้จำเลยจำเลยเอาเช็คเข้าบัญชีจำเลยแล้วจำเลยออกเช็คของธนาคารโจทก์จ่ายเงิน 1 แสนบาทแก่ธนาคารโจทก์แต่ลงวันล่วงหน้า 1 เดือน เช่นนี้แม้ธนาคารโจทก์จะเพิ่งเอาเช็คที่จำเลยออกให้ ดังกล่าวเข้าบัญชีเดินสะพัดของจำเลยด้านจ่ายเมื่อเกิน 6 เดือนแล้วก็ตาม ก็เป็นเรื่องเช็คของธนาคารโจทก์ซึ่งจำเลยเป็นผู้สั่งจ่ายให้ธนาคารโจทก์ เมื่อไม่มีเงินในธนาคารตามเช็คนี้แล้ว การเอาเช็คเข้าบัญชีช้าหรือเร็วก็ไม่มีผลแก่จำเลยอย่างใด

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้ทำความตกลง ขอเปิดบัญชีเดินสะพัดกับโจทก์ตั้งแต่วันที่ 23 เมษายน 2488 ถึงวันที่ 15 มกราคม 2493 ปรากฏว่าจำเลยได้ออกเช็คสั่งให้ธนาคารโจทก์จ่ายเงินเกินกว่าจำนวนเงินที่จำเลยนำมาฝากไว้กับธนาคารโจทก์ คือเบิกเกินบัญชีเป็นจำนวน 132,170 บาท 82 สตางค์ ขอให้ศาลพิพากษาให้จำเลยใช้

จำเลยต่อสู้คดีหลายประการ ข้อหนึ่งว่าเช็คเลขที่ 04869 ซึ่งจำเลยเป็นผู้สั่งจ่ายนั้น โจทก์นำไปเข้าบัญชีเดินสะพัดของจำเลยด้านจ่าย เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2491 ซึ่งเป็นเวลาเกิน 6 เดือนแล้ว โจทก์ไม่มีอำนาจทำได้ ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 991 ฯลฯ

ศาลชั้นต้น พิพากษาให้จำเลยใช้เงินแก่โจทก์ตามฟ้อง

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกาต่อมา

ศาลฎีกาเห็นว่า ทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยได้เปิดบัญชีเดินสะพัดกับธนาคาร แต่ พ.ศ. 2488 ครั้นวันที่ 10 กรกฎาคม 2490 จำเลยได้ตกลงกับผู้ตรวจการธนาคาร ขอยืมเงินหนึ่งแสนบาท ธนาคารจึงออกเช็คเลขที่ 205465 จำนวนเงิน1 แสนบาทให้จำเลย จำเลยได้เอาเช็คเข้าบัญชีเดินสะพัดจำเลย และจำเลยได้ออกเช็คเลขที่ 04869 ของธนาคารโจทก์จ่ายเงินแสนบาทแก่ธนาคารโจทก์ แต่ลงวันล่วงหน้า 1 เดือน ต่อมาปรากฏว่าจำเลยเบิกเงินเกินบัญชีไป 132170 บาท 82 สตางค์

ในประเด็นที่จำเลยเถียงว่า การเอาเช็คซึ่งจำเลยจ่ายเข้าบัญชีช้านานเกินหกเดือนจำเลยไม่ต้องรับผิดนั้น เห็นว่าเช็คของจำเลยฉบับนี้เป็นเช็คธนาคารโจทก์ และจำเลยก็จ่ายให้ธนาคารโจทก์เมื่อจำเลยไม่มีเงินในธนาคารตามเช็คนี้แล้ว การเอาเช็คเข้าบัญชีช้าหรือเร็วก็ไม่มีผลแก่คดีจำเลยแต่อย่างใด ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้นจึงพิพากษายืน