คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 698/2521

แม้คำให้การจำเลยตอนแรกจะปฏิเสธว่าไม่ได้ทำสัญญากับโจทก์ตามฟ้อง แต่ในตอนต่อมาเมื่อได้อ่านโดยตลอดแล้ว สรุปได้ว่าจำเลยรับว่าได้ทำสัญญาตามสำเนาท้ายฟ้องจริง เพียงแต่ต่อสู้ว่าสัญญาดังกล่าวจะต้องบังคับตามกฎหมายไทย ศาลจึงรับฟังความมีอยู่และความถูกต้องของสัญญาได้

โจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา จำเลยอยู่ในประเทศไทย โจทก์จำเลยทำสัญญาซื้อขายโดยตกลงกันว่า เมื่อมีข้อพิพาทอันเกี่ยวกับสัญญา ให้ทำการชำระความโดยอนุญาโตตุลาการในนิวยอร์ค ข้อตกลงดังกล่าวเป็นข้อตกลงที่เกิดจากความสมัครใจของคู่กรณี ไม่ขัดต่อกฎหมายหรือความสงบเรียบร้อยแต่อย่างใด จึงใช้บังคับกันได้ ดังนั้นเมื่อได้มีการนำข้อพิพาทเสนอให้อนุญาโตตุลาการวินิจฉัยถูกต้องตามขั้นตอน และไม่ปรากฏว่าอนุญาโตตุลาการได้วินิจฉัยชี้ขาดโดยฝ่าฝืนไม่ชอบด้วยกฎหมายของรัฐนิวยอร์ค คำวินิจฉัยชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการดังกล่าวจึงฟ้องร้องให้บังคับกันได้ในศาลไทย

ฟ้องบังคับให้จำเลยรับผิดตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการมีอายุความ 10 ปี ตามประมวลกฎหมายแห่งและพาณิชย์ มาตรา 168

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นนิติบุคคลตามกฎหมาย มีสำนักงานอยู่ในสหรัฐอเมริกา จำเลยทำสัญญาขายพริกแดงแห้งแก่โจทก์ โดยให้ประกันคุณภาพและรับรองว่าจะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ตรวจสอบของสหรัฐอเมริกาให้เข้าประเทศได้ หากเกิดข้อพิพาทหรือสิทธิเรียกร้องใดต่อกันตามสัญญา ให้นำเสนอต่ออนุญาโตตุลาการแห่งกรุงนิวยอร์คทำการชี้ขาดปรากฏว่าพริกแดงแห้งที่จำเลยส่งมามีความสะอาดไม่เพียงพอ ไม่ได้รับอนุญาตให้นำเข้าในประเทศ โจทก์ต้องว่าจ้างทำความสะอาด เสียค่าใช้จ่ายไป จำเลยไม่ยอมชำระ โจทก์เสนอเรื่องให้อนุญาโตตุลาการพิจารณาชี้ขาดโดยแจ้งให้จำเลยทราบแล้ว คณะอนุญาโตตุลาการชี้ขาดให้จำเลยชำระค่าเสียหายและค่าธรรมเนียมแก่โจทก์ และศาลสูงแห่งมลรัฐนิวยอร์คพิพากษายืนยันข้อวินิจฉัยชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ จึงขอให้จำเลยชำระเงินค่าเสียหายและค่าธรรมเนียมที่โจทก์ต้องเสียไป

จำเลยให้การว่า จำเลยไม่เคยทำสัญญากับโจทก์ตามฟ้อง สัญญาขายพริกแห้งพิพาทกระทำในประเทศไทย จำเลยส่งมอบให้โจทก์แล้วจึงหมดความรับผิด พริกแห้งไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นเพราะเหตุสุดวิสัย สัญญาต้องบังคับตามกฎหมายไทย โจทก์จะอ้างอนุญาโตตุลาการแห่งกรุงนิวยอร์คเป็นผู้ทำการชี้ขาดไม่ได้ โจทก์ไม่มีสิทธิฟ้อง ฟ้องขาดอายุความแล้ว

ศาลขั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงินแก่โจทก์ตามฟ้อง

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยไม่ต้องชำระค่าใช้จ่ายในส่วนที่โจทก์ต้องเสียไปในการนำข้อชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการเสนอศาลสูงเพราะเกินความจำเป็น

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีกาว่าจำเลยมิได้ให้การรับว่าได้ทำสัญญากับโจทก์ นั้น ตามคำให้การจำเลยแม้ตอนแรกจะปฏิเสธว่าไม่ได้ทำสัญญากับโจทก์ตามฟ้อง แต่ในตอนต่อมาเมื่อได้อ่านโดยตลอดแล้ว สรุปได้ว่าจำเลยรับว่าได้ทำสัญญาตามสำเนาท้ายฟ้องจริง เพียงแต่ต่อสู้ว่าสัญญาดังกล่าวจะต้องบังคับตามกฎหมายไทย ศาลจึงรับฟังความมีอยู่และความถูกต้องของสัญญาได้

โจทก์มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา จำเลยอยู่ในประเทศไทย โจทก์จำเลยทำสัญญาซื้อขายพริกแดงแห้งโดยตำลงกันว่าเมื่อมีข้อพิพาทอันเกี่ยวกับสัญญา ให้ทำการชำระความโดยอนุญาตโตตะลาการในนิวยอร์ค ข้อตกลงดังกล่าวเป็นข้อตกลงที่เกิดจากความสมัครใจของคู่กรณีไม่ขัดต่อกฎหมายหรือความสงบเรียบร้อยแต่อย่างใด จึงใช้บังคับกันได้ ดังนั้นเมื่อได้มีการนำข้อพิพาทเสนอให้อนุญาโตตุลาการวินิจฉัยถูกต้องตามขั้นตอนและไม่ปรากฏว่าอนุญาโตตุลาการได้วินิจฉัยชี้ขาดโดยฝ่าฝืนไม่ชอบด้วยกฎหมายของรัฐนิวยอร์ค คำวินิจฉัยของอนุญาโตตุลาการดังกล่าวจึงฟ้องร้องให้บังคับกันได้ในศาลไทย

ฟ้องบังคับให้จำเลยรับผิดตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการมีอายุความ ๑๐ ปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๘