คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 734/2489

กฎหมายลักษณะผัวเมียบทที่ 10 ซึ่งให้ริบทรัพย์ในกรณีที่ภรรยามีชู้นั้น เป็นอาญาสินไหม แต่ประมวลแพ่ง ฯ ไม่มีบทให้ริบทรัพย์ จึงถือว่าถูกยกเลิกโดยประมวลแพ่ง ฯ

หญิงมีชู้ สามีฟ้องเรียกค่าทดแทนจากภรรยาและชู้ได้

หมายเหตุ ภรรยาได้ฟ้องหย่าและขอแบ่งทรัพย์ไว้ก่อนแล้วและได้ทำยอมต่อศาลยอมหย่าและแบ่งทรัพย์กัน เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2487โจทก์ยื่น้ฟองคดีนี้เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2487

คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า นางจวนจำเลยที่ ๑ เป็นภรรยาโจทก์ได้กระทำชู้กับจำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นน้องชายโจทก์ ขอให้จำเลยทั้ง ๒ เสียค่าทดแทนให้แก่โจทก์ ๒๐๐๐ บาท หรือให้ศาลสั่งริบทรัพย์สมรสของนางจวนจำเลยที่ ๑ ให้แก่โจทก์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า เมื่อเมียทำชู้นอกใจผัว นอกจากผัวมีสิทธิร้องขอให้ทรัพย์ทั้งหมดตกเป็นของตนฝ่ายเดียว (ริบเสียหมด) ตามก.ม.ลักษณะผัวเมียบทที่ ๑๐ แล้ว ยังมีสิทธิ์ต่อเมียและชายชู้ในอันที่จะฟ้องเรียกค่าทดแทนในฐานะเป็นละเมิดตาม ป.ม.แพ่ง ฯ ม.๑๕๐๕ ได้อีกด้วย พิพากษาแก้ให้จำเลยทั้งสองใช้ค่าทดแทนให้โจทก์ ๒๐๐๐ บาทเท่าที่โจทก์อุทธรณ์มา

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า คดีชายชู้แต่ก่อนเป็นคดีอาญาสินไหม เมื่อใช้ประมวลแพ่งฯ แล้ว ก็บัญญัติให้เป็นคดีทางแพ่ง โดยตรง สามีมีสิทธิ์ได้รับค่าทดแทนจากภรรยาและชายชู้ตามมาตรา ๑๕๐๕ ไม่มีบทกล่าวถึงเรื่องริบทรัพย์ โจทก์จึงมีสิทธิ์เพียงได้รับค่าทดแทนจากภรรยาและชายชู้ตาม ป.ม.แพ่ง ฯ เท่านั้น ซึ่งในคดีนี้ศาลฎีกาเห็นว่าควรกำหนดค่าทดแทนให้เพียง ๘๐๐ บาท จึงพิพากษาแก้ให้จำเลยใช้ค่าตอบแทน ๘๐๐ บาทแก่โจทก์