คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 808/2493

ทำสัญญาเช่าบ้านกับบิดาเจ้าของบ้าน เมื่อผู้เช่าประพฤติผิดสัญญาเช่าบิดาเจ้าของบ้านซึ่งเป็นผู้ให้เช่าย่อมมีอำนาจฟ้องผู้เช่าได้ เพราะเป็นคู่สัญญากับผู้เช่าและผู้เช่าได้รับประโยชน์ในสัญญาแล้ว

ในกรณีที่ผู้เช่าไม่สงวนสถานที่เช่าเสมอกับวิญญูชนจะพึงสงวนทรัพย์สินของตนเอง แม้ผู้ให้เช่าจะบอกเลิกสัญญาจะต้องบอกกล่าวก่อนตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 554 แต่ถ้าการเช่านั้นได้สิ้นสุดลงแล้วเพราะหมดอายุสัญญาเช่าผู้ให้เช่าก็มีสิทธิฟ้องผู้เช่าในเหตุนี้ได้โดยมิต้องบอกกล่าวก่อน เพราะ พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯ มาตรา 16(4)มิได้มีบทบัญญัติให้ต้องบอกกล่าวไม่

อยู่ในบ้านเช่า 8 ครัวต่างทำครัวของตนเองทั้งชั้นบนชั้นล่างและที่ระเบียงบ้านมีลักษณะเก่าหน้าต่างชำรุดเป็นพฤติการณ์ที่ขับไล่ได้ตาม พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า มาตรา16(4)

โจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยกับบริวารออกจากบ้านเช่าของโจทก์โดยอ้างว่าจำเลยให้เช่าช่วง ขาดส่งค่าเช่ากว่า 2 เดือน ไม่รักษาสถานที่ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อยและใช้สถานที่ผิดสภาพ

จำเลยปฏิเสธและต่อสู้ว่า บ้านเป็นของบุตรโจทก์ โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง

ทางพิจารณาได้ความว่า โจทก์ซื้อบ้านหลังนี้ในนามของเด็กชายฟุกเชียงบุตรโจทก์ ต่อมาจำเลยทำสัญญากับโจทก์เพื่ออยู่อาศัยมีกำหนด 6 เดือน พอครบกำหนด 6 เดือนตามสัญญา โจทก์ก็มีหนังสือบอกเลิกการเช่าและได้ความว่าจำเลยอยู่ในสถานที่เช่าหลายครัว ต่างทำครัวของตนทั้งชั้นบนและชั้นล่างตั้ง 8 ครัวทำครัวที่ระเบียงก็มี บ้านมีลักษณะเก่าหน้าต่างชำรุด

ศาลชั้นต้นพิพากษาขับไล่จำเลย ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามข้อเท็จจริงดังกล่าวแล้วโจทก์เป็นคู่สัญญากับจำเลย ๆ ได้รับประโยชน์ในสัญญาแล้วโจทก์ย่อมมีอำนาจฟ้องจำเลยได้ ในข้อที่จำเลยไม่สงวนสถานที่เช่าเสมอกับวิญญูชนจะพึงสงวนทรัพย์สินของตนเองแม้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 554 โจทก์จะต้องบอกกล่าวก่อนก็ดี แต่การเช่ารายนี้ได้สิ้นสุดแล้วเพราะหมดอายุสัญญาเช่า จำเลยจะอยู่ต่อไปได้ก็โดยอาศัยพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯ คุ้มครอง แต่ความในพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯ มาตรา 16(4) หาได้มีบทบัญญัติให้โจทก์ต้องบอกกล่าวไม่ โจทก์จึงมีสิทธิฟ้องจำเลยโดยมิต้องบอกกล่าว พิพากษากลับให้บังคับคดีดังศาลชั้นต้น