คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 898/2490

ลอบไปไถ่นาจากผู้ที่ยึดถือทำกินต่างดอกเบี้ยเงินกู้โดยอ้างว่า เจ้าของให้มาไถ่แล้วครอบครอง ทำกินต่อไปนั้น ถือว่าเป็นการครอบครองในขณะเป็นตัวแทนเจ้าของ จะอ้างการครอบครองเกิน 1 ปี มายันเจ้าของไม่ได้

ผู้ไม่มีสิทธิ์รับมฤดกของเจ้ามฤดก จะอ้างอายุความมฤดกมาตัดฟ้องโจทก์ผู้เป็นทายาทในการฟ้องเรียกทรัพย์มฤดกไม่ได้

มารดาโจทก์กู้เงินนางแอบ ๔๔๐ บาท แล้วมอบนาให้ทำต่างดอกเบี้ย มารดาโจทก์ตาย โจทก์ผู้ซึ่งเป็นทายาทจึงขอไถ่นาจากนางแอบ กลับปรากฎว่า จำเลยได้ลอบไปขอไถ่จากนางแอบเสียก่อนแล้ว โดยอ้างว่า +โจทก์ให้มาไถ่ โจทก์ขอไถ่นาจากจำเลยในราคา ๔๔๐ บาท จำเลยไม่ยอมและยังขอประกาศขายผู้อื่นอีก โจทก์จึงฟ้องขอให้บังคับจำเลยรับไถ่นา ในราคา ๔๔๐ บาท

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้จำเลยรับเงิน ๔๔๐ บาท แล้วคืนนาให้โจทก์

จำเลยฎีกา คดีของโจทก์ขาดอายุความมฤดก และจำเลยครอบครองเกิน ๑ ปี ได้สิทธิ์แห่งการครอบครองแล้ว

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยยกอายุความมฤดกมาตัดฟ้องโจทก์ไม่ได้ เพราะจำเลยไม่มีสิทธิ์รับมฤดกของนางกลิ่นมารดาโจทก์

ข้อที่จำเลยอ้างการครอบครองเกิน ๑ ปี ก็มายันแก่โจทก์ไม่ได้ เพราะเดิมนางแอบครอบครองทำกินต่างดอกเบี้ย เป็นการครบอครองแทนเจ้าของ จำเลยไปไถ่นามาโดยอาศัยสิทธิ์ของมารดาโจทก์ในฐานเป็นตัวแทนครอบครองแทนต่อมา โจทก์เพิ่งทราบว่าจำเลยใช้อำนาจปรปักษ์ เมื่อประกาศขายยังไม่ถึง ๑ ปี โจทก์จึงหาขาดการครอบครองไม่ จึงพิพากษายืน