คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 9539/2544

เช็คเป็นตั๋วเงินที่ผู้สั่งจ่ายสั่งให้ธนาคารใช้เพื่อทวงถาม ผู้ทรงเช็คจึงมีสิทธิทวงถามให้ธนาคารใช้เงินตั้งแต่วันออกเช็คซึ่งหมายถึงวันที่ลงในเช็ค มิใช่หมายถึงวันที่ผู้สั่งจ่ายเขียนเช็คหรือมิใช่วันที่ผู้ทรงเช็คยื่นเช็คแล้วธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน อายุความจึงเริ่มนับตั้งแต่วันที่ลงในเช็คอันเป็นวันที่ผู้ทรงอาจบังคับตามสิทธิเรียกร้องได้เป็นต้นไป ตาม ป.พ.พ. มาตรา 193/12

โจทก์จำเลยตกลงให้จำเลยขีดฆ่าวันออกเช็คพิพาทเดิม และยินยอมให้โจทก์ลงวันออกเช็ควันใดวันหนึ่งก็ได้ตามที่โจทก์เห็นสมควร การที่โจทก์ไม่ลงวันออกเช็คในครั้งแรกที่นำเช็คพิพาทไปยื่น ธนาคารชอบที่จะปฏิเสธการจ่ายเงินได้เพราะตราสารที่นำไปยื่นนั้นมีรายการขาดตกบกพร่องไม่สมบูรณ์อันจะถือว่าเป็นเช็ค เมื่อโจทก์นำตราสารนั้นมาลงวันออกเช็คในครั้งหลังเมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2541 เพื่อให้สมบูรณ์เป็นเช็คจึงเป็นสิทธิที่โจทก์ย่อมกระทำได้ อายุความจึงเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 22 กรกฎาคม 2541 เป็นต้นไป

โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยชำระหนี้โจทก์ 357,407.54 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน 350,000 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จ

จำเลยให้การ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระหนี้โจทก์เป็นเงิน 350,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี นับจากวันที่ 22 กรกฎาคม 2541

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ว่า คดีของโจทก์ขาดอายุความตาม ป.พ.พ. มาตรา 1002 หรือไม่ เห็นว่า เช็คเป็นตั๋วเงินประเภทหนึ่งในสามประเภทตาม ป.พ.พ. มาตรา 898 ซึ่งกฎหมายบัญญัติวันถึงกำหนดใช้เงินแตกต่างไปจากตั๋วแลกเงิน และตั๋วสัญญาใช้เงิน ตั๋วเงินสองประเภทหลังนี้อาจกำหนดวันถึงกำหนดใช้เงินอย่างใดอย่างหนึ่งในสี่ประการตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 913 สำหรับเช็คเป็นเรื่องผู้สั่งจ่ายสั่งให้ธนาคารใช้เงินเมื่อทวงถาม ดังที่บัญญัติไว้ตาม ป.พ.พ. มาตรา 987 ดังนั้น ผู้ทรงเช็คจึงมีสิทธิทวงถามให้ธนาคารใช้เงินตั้งแต่วันออกเช็คซึ่งหมายถึงวันที่ลงในเช็ค มิใช่หมายถึงวันที่ผู้สั่งจ่ายเขียนเช็คหรือมิใช่วันที่ผู้ทรงยื่นเช็คแล้วธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน ดังนั้นอายุความจะเริ่มนับตั้งแต่วันที่ลงในเช็คอันเป็นวันที่ผู้ทรงอาจบังคับตามสิทธิเรียกร้องได้เป็นต้นไป ตาม ป.พ.พ. มาตรา 193/12 สำหรับคดีนี้อายุความที่ผู้ทรงฟ้องผู้สั่งจ่ายตามเช็คมีกำหนด 1 ปี เมื่อข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่าโจทก์จำเลยตกลงกันให้จำเลยขีดฆ่าวันออกเช็คเดิมออก เช็คพิพาทจึงเป็นเช็คที่มิได้ลงวันออกเช็ค และแสดงให้เห็นเจตนาว่าจำเลยยินยอมให้โจทก์ลงวันออกเช็ควันใดวันหนึ่งก็ได้ตามที่โจทก์เห็นสมควร การที่โจทก์ไม่ลงวันออกเช็คในครั้งแรกที่นำเช็คพิพาทไปยื่นธนาคารชอบที่จะปฏิเสธการจ่ายเงินได้เพราะตราสารที่นำไปยื่นนั้นมีรายการขาดตกบกพร่องไม่สมบูรณ์อันจะถือว่าเป็นเช็ค เมื่อโจทก์นำตราสารนั้นมาลงวันออกเช็คในครั้งหลังเพื่อให้สมบูรณ์เป็นเช็คจึงเป็นสิทธิที่โจทก์ย่อมกระทำได้ อายุความจึงเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 22 กรกฎาคม 2541 ซึ่งเป็นวันที่ออกเช็คหรือลงในเช็คเป็นต้นไป เมื่อโจทก์ฟ้องคดีนี้วันที่ 3 พฤศจิกายน 2541 ภายหลังเช็คพิพาทถึงกำหนดแล้วประมาณ 3 เดือนเศษ คดีของโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ

พิพากษากลับ ให้บังคับคดีไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น.

(ม.ล.ไกรฤกษ์ เกษมสันต์ - ไพศาล เจริญวุฒิ - สมชาย จุลนิติ์)