คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 226

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยลักจักรยานสามล้อหรือรับไว้โดยรู้ว่าเป็นของร้ายและนำความเท็จไปแจ้งแก่เจ้าพนักงานยานพาหนะว่าจำเลยซื้อมาจากร้านชนนิยมจำเลยต่อสู้ว่าซื้อมาโดยสุจริต
เมื่อข้อเท็จจริงฟังว่าจำเลยได้ซื้อมาโดยไม่รู้ว่าเป็นของร้ายจำเลยก็ไม่มีความผิดฐานรับของโจรแต่เมื่อจำเลยนำรถไปจดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานจำเลยนำความเท็จไปแจ้งต่อเจ้าพนักงานทะเบียนว่าซื้อมาจากร้านชนนิยมซึ่งความจริงจำเลยหาได้ซื้อมาจากที่ร้านนี้ไม่เพียงเท่านี้จำเลยก็มีความผิดตาม มาตรา 226 แล้วเพราะการกระทำของจำเลยอาจเกิดความเสียหายแก่เจ้าทรัพย์และเจ้าพนักงานได้

ผู้พิพากษาซึ่งเคยนั่งพิจารณาคดีในศาลชั้นต้น แม้จะถูกย้ายไปอยู่ศาลอื่นก็ตาม ถ้าหากยังคงเป็นผู้พิพากษาอยู่ ก็ย่อมอนุญาตให้คู่ความในคดีนั้นฎีกาได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 221
คดีของโจทก์มีพยานเอกสารมากมาย เมื่อศาลอุทธรณ์เห็นว่าพยานบุคคลรับฟังไม่ได้ แม้มีพยานเอกสารมาเจือสมก็ไม่มีผลดีแก่คดีของโจทก์แล้ว ศาลอุทธรณ์จะไม่พิจารณาพยานเอกสารนั้นๆ ต่อไปก็ได้ ไม่เป็นการผิดกฎหมาย
คดีลักทรัพย์ ถ้าปรากฏว่าจำเลยได้กระทำผิดก่อนเจ้าทรัพย์ถึงแก่กรรมทายาทหรือผู้จัดการมรดกของเจ้าทรัพย์ย่อมไม่มีอำนาจฟ้องร้องเพราะไม่ใช่ผู้เสียหาย
ฟ้องโจทก์ได้กล่าวหาว่าจำเลยปลอมหนังสือสัญญากู้และกระทำพยานหลักฐานเท็จตั้งแต่ระยะเวลาก่อนผู้เสียหายถึงแก่กรรมตลอดมาจนภายหลังถึงแก่กรรม คดีไม่อาจชี้ได้ว่าจำเลยกระทำผิดในระยะใด คดีไม่มีทางที่จะรู้ได้ว่าโจทก์จะมีอำนาจฟ้องได้หรือไม่ เช่นนี้ในชั้นฎีกาก็ไม่จำเป็นต้องพิจารณาข้อเท็จจริงต่อไป
ในข้อหาที่ว่าจำเลยอ้างหลักฐานเท็จในคดีแพ่ง คือหาว่าจำเลยอ้างสัญญากู้ที่จำเลยทำปลอมขึ้นโดยเจตนาจะใช้แทนสัญญากู้ฉบับที่จำเลยกู้เงินจากผู้ตาย ดังนี้เมื่อเป็นคดีที่จำเลยฟ้องร้องกันเองในคดีแพ่ง โจทก์ซึ่งเป็นทายาทหรือผู้จัดการมรดกของผู้ตาย ย่อมไม่ใช่เป็นผู้เสียหายในคดีนั้นจึงไม่มีอำนาจฟ้องคดีอาญาในข้อหาฐานอ้างหลักฐานเท็จ

ในคดีที่โจทก์อ้างว่าเป็นบุตรผู้ตาย หาว่าจำเลยแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงานที่ดินในการขอรับมรดกที่ดินโดยกล่าวว่าผู้ตายไม่มีบุตรไม่มีเมียนั้น เมื่อคดีไม่มีเหตุพอจะฟังว่าจำเลยได้รู้ว่าโจทก์เป็นบุตรผู้ตายก็ถือไม่ได้ว่า จำเลยจงใจแจ้งเท็จ จำเลยย่อมไม่มีผิด

หนังสือมอบฉันทะให้โอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน เป็นหนังสือสำคัญตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 224
การใช้หนังสือปลอมอันจะเป็นผิดตามมาตรา 227 ต้องเป็นการนำหนังสือที่ผู้อื่นปลอมมาใช้ ถ้าตนปลอมขึ้นเองแล้วเอาไปใช้ด้วย ไม่เป็นผิดตามมาตรา 227
ความผิดฐานปลอมหนังสือตาม มาตรา 224 มีอายุความฟ้องร้องภายใน5 ปี

ในคดีเรื่องปลอมหนังสือปัญหาว่า จำเลยได้ร้องขอให้เจ้าพนักงานจดข้อความนั้นจะเท่ากับจำเลยบอกให้เจ้าพนักงานจดตามที่ตนร้องขอหรือไม่ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง
ในคดีหมิ่นประมาท เมื่อศาลฟังว่า จำเลยมิได้มีเจตนาใส่ความให้คนดูหมิ่นเกลียดชังแล้วปัญหาว่าข้อความนั้นจะเป็นหมิ่นประมาทหรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

ในคดีเรื่องปลอมหนังสือปัญหาว่า จำเลยได้ร้องขอให้เจ้าพนักงานจดข้อความนั้นจะเท่ากับจำเลยบอกให้เจ้าพนักงานจดตามที่ตนร้องขอหรือไม่ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง
ในคดีหมิ่นประมาท เมื่อศาลฟังว่า จำเลยมิได้มีเจตนาใส่ความให้คนดูหมิ่นเกลียดชังแล้ว ปัญหาว่าข้อความนั้นจะเป็นหมิ่นประมาทหรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

การที่จะเป็นความผิดตาม ก.ม.อาญา ม.226 นั้นจะต้องได้ความว่า จำเลยได้บอกให้เจ้าพนักงานผู้มีตำแหน่งทำการตามหน้าที่จดข้อความซึ่งมันรู้อยู่ว่าเป็นเนื้อความเท็จลงในหนังสืออย่างใด ๆ ฯลฯ
การที่จำเลยพิมพ์เอกสารนั้นเองทั้งฉะบับ นำมาให้เจ้าหน้าที่เซ็นชื่อโดยไม่ได้บอกให้เจ้าหน้าที่จด และเจ้าหน้าที่ก็ไม่ได้จดตามจำเลยบอก ไม่เป็นความผิดตามมาตรานี้

การที่จะเป็นความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 226 นั้นจะต้องได้ความว่า จำเลยได้บอกให้เจ้าพนักงานผู้มีตำแหน่งทำการตามหน้าที่จดข้อความซึ่งมันรู้อยู่ว่าเป็นเนื้อความเท็จลงในหนังสืออย่างใดๆ ฯลฯ
การที่จำเลยพิมพ์เอกสารนั้นเองทั้งฉบับ นำมาให้เจ้าหน้าที่เซ็นชื่อโดยไม่ได้บอกให้เจ้าหน้าที่จดและเจ้าหน้าที่ก็ไม่ได้จดตามจำเลยบอกไม่เป็นความผิดตามมาตรานี้

จำเลยทำหนังสือคำแปลภาษาไทยแสดงข้อความเท็จเพื่อประกอบฉบับภาษาอังกฤษ ไม่เป็นผิดฐานปลอมหนังสือ

จำเลยแจ้งเท็จต่อเจ้าพนักงานแผนกยานพาหนะ เพื่อขออนุญาตขับขี่รถยนต์โดยว่าตนเป็นสัญชาติจีน ซึ่งความจริงเป็นคนสัญชาติไทย เป็นผิดเพียงตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 118.เพราะใบอนุญาตขับขี่เป็นแต่แสดงว่าได้รับอนุญาตให้ขับขี่ไม่ใช่เป็นหลักฐานแสดงว่าเป็นคนต่างด้าว. ในเรื่องแจ้งความเท็จเมื่อจำเลยรับในข้ออาจเกิดความเสียหาย.เมื่อไม่มีข้อใดแสดงให้เห็นว่านอกเหนือความจริงในท้องสำนวนก็ย่อมฟังได้. ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 29/2485.