คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ.2488 ม. 5

โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคว่า จำเลยขายข้าวสารเหนียวให้แก่ผู้ไม่มีบัตรปันส่วนโดยไม่ได้รับอนุญาต ฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการจังหวัดสงขลา แต่ในฟ้องไม่ได้บรรยายให้ปรากฏว่าข้าวสารเหนียวเป็นของที่คณะกรรมการประกาศควบคุมและคณะกรรมการได้ตั้งคณะกรรมการจังหวัดสงขลาเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ดำเนินการควบคุมข้าวเหนียวนั้นแทน ฟ้องของโจทก์ไม่ปรากฏข้อเท็จจริงทั้งสองประการนั้น ทั้งประกาศคณะกรรมการจังหวัดสงขลาจะมีข้อความกล่าวอ้างอาศัยอำนาจโดยชอบด้วยกฎหมายอย่างใด โจทก์มิได้ยื่นสำเนาให้ปรากฏ ดังนี้ถือว่าฟ้องยังไม่พอฟังว่าการกระทำของจำเลยเป็นความผิด

คณะกรรมการตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคฯ พ.ศ.2488 มาตรา3 เท่านั้นที่มีอำนาจวางระเบียบหรือห้ามการส่งออกไปนอกหรือนำเข้ามาในท้องที่ใดท้องที่หนึ่ง ซึ่งสิ่งของที่ควบคุมตามความใน มาตรา 4(6) คณะกรรมการจังหวัดผู้เป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ ซึ่งคณะกรรมการแต่งตั้งตามความในมาตรา5 หามีอำนาจตามความในมาตรา 4(6) ไม่

คณะกรรมการตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคฯ พ.ศ. 2488 มาตรา 3 เท่านั้นที่มีอำนาจวางระเบียบหรือห้ามการส่งออกไปนอกหรือนำเข้ามาในท้องที่ใดท้องที่หนึ่ง ซึ่งสิ่งของที่ควบคุมตามความในมาตรา 4(6) คณะกรมการจังหวัดผู้เป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ ซึ่งคณะกรรมการแต่งตั้งตามความในมาตรา 5 หามีอำนาจตามความในมาตรา 4(6) ไม่.

ประกาศของคณะกรมการจังหวัดมีความว่าห้ามส่ง หรือยักย้ายโคกระบือออกไปนอกเขตจังหวัดนั้น ย่อมหมายความถึงห้ามการส่งออกไปนอกท้องที่ตามความหมายในมาตรา 4(6) พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯ 2488 ซึ่งบัญญัติให้เป็นอำนาจของ คณะกรรมการ คณะกรมการจังหวัดผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากกรรมการหามีอำนาจออกคำสั่งเช่นนี้ได้ไม่
ปัญหาว่า ประกาศของคณะกรมการจังหวัดออกโดยอาศัยอำนาจพ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคฯ ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เป็นปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อย แม้คู่ความไม่ยกขึ้นอ้างอิง ศาลฎีกาก็ยกขึ้นวินิจฉัยได้

คณะกรมการจังหวัดประกาศให้ผู้มีข้าวเปลือกเกิน 50 ถัง ไปแจ้งปริมาณสถานที่เก็บภายในกำหนด 7 วัน โดยให้ผู้ใหญ่บ้านไปบอกแก่ราษฎรทีละคนสองคน จำเลยอยู่ห่างไกลอำเภอและจังหวัด ผู้ใหญ่บ้านไปบอกวันสุดท้าย จำเลยได้มาแจ้งความแก่เกินกำหนด 7 วันแล้ว ดังนี้จำเลยหามีความผิดฐานฝ่าฝืนประกาศไม่

คณะกรมการจังหวัดประกาศให้ผู้มีข้าวเปลือกเกิน 50 ถังไปแจ้งปริมาณสถานที่เก็บภายในกำหนด 7 วัน โดยให้ผู้ใหญ่บ้านไปบอกแก่ราษฎรทีละคนสองคน จำเลยอยู่ห่างไกลอำเภอและจังหวัด ผู้ใหญ่บ้านไปบอกวันสุดท้าย จำเลยได้มาแจ้งความแต่เกินกำหนด 7 วันแล้ว ดังนี้จำเลยหามีความผิดฐานฝ่าฝืนประกาศไม่

ตาม พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคและบริโภคนั้น อำนาจที่จะกำหนดให้สิ่งของใดๆ อยู่ในความควบคุมเป็นอำนาจของคณะกรรมการตามพระราชบัญญัติเมื่อฟ้องโจทก์มิได้กล่าวให้ชัดว่า สิ่งของที่จำเลยมีไว้นั้นเป็นสิ่งของที่คณะกรรมการกำหนดให้อยู่ในความควบคุมแล้ว แม้จะได้บรรยายว่าคณะกรมการจังหวัดได้ประกาศควบคุมก็ลงโทษจำเลยไม่ได้เพราะคณะกรมการจังหวัดไม่มีอำนาจประกาศเช่นนั้น

สิ่งของใดจะอยู่ในความควบคุมหรือไม่ เป็นอำนาจของคณะกรรมการ คณะกรรมการจังหวัดซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ในการควบคุม ไม่มีอำนาจประกาศควบคุมสิ่งของนั้นๆ เอาเอง ในกรณีเช่นนี้ ผู้ฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการจังหวัด ไม่มีความผิด

สิ่งของใดจะอยู่ในความควบคุมหรือไม่ เป็นอำนาจของคณะกรรมการ คณะกรมการจังหวัดซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ในการควบคุม ไม่มีอำนาจประกาศควบคุมสิ่งของนั้น ๆ เอาเอง ในกรณีเช่นนี้ ผู้ฝ่าฝืนประกาศของคณะกรมการจังหวัด ไม่มีความผิด