คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 326

การชำระเงินไถ่ถอนการขายฝากนั้น. ไม่มีกฎหมายบังคับว่าต้องทำตามแบบ หรือต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือแต่อย่างใด
ฉะนั้นการชำระเงินไถ่ถอนการขายฝากโดยไม่มีเอกสารใบรับเงินต่อกันจึงเป็นเรื่องที่จะนำพยานบุคคลเข้าสืบได้ ไม่ขัดกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 94

การซื้อเชื่อไม้กระดานไปจากโรงเลื่อย โดยเซ็นรับไม้กระดานในรายการ ที่ทางโรงเลื่อยทำขึ้นนั้น ไม่มีกฎหมายบังคับว่า การชำระเงินจะต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือหรือเวนคืนเอกสารรายการซื้อของเชื่อ ฉะนั้นจะวินิจฉัยให้ผู้ซื้อเชื่อต้องมีใบเสร็จรับเงินมาแสดงจนครบรายการที่รับไปจึงหาชอบไม่ ศาลอาจวินิจฉัยจากพยานหลักฐานอื่นได้ว่าผู้ซื้อได้ชำระเงินครบถ้วนแล้ว

การซื้อเชื่อไม้กระดานไปจากโรงเลื่อย โดยเซ็นรับไม้กระดานในรายการ ที่ทางโรงเลื่อยทำขึ้นนั้น ไม่มีกฎหมายบังคับว่า การชำระเงินจะต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือหรือเวนคืนเอกสารรายการซื้อของเชื่อ ฉะนั้นจะวินิจฉัยให้ผู้ซื้อเชื่อต้องมีใบเสร็จรับเงินมาแสดงจนครบรายการที่รับไปจึงหาชอบไม่ ศาลอาจวินิจฉัยจากพยานหลักฐานอื่นได้ว่าผู้ซื้อได้ชำระเงินครบถ้วนแล้ว

หนี้การกู้ยืมเงินนั้น ถ้าเจ้าหนี้ยอมรับการชำระหนี้อย่างอื่นแทนการชำระเงิน หนี้นั้นก็เป็นอันระงับไปตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา 321
ผู้ให้กู้ยอมรับเอาข้าวจำนวนหนึ่งเป็นการชำระหนี้เงินกู้ แล้วบิดพลิ้วไม่คืนหนังสือสัญญากู้และค้ำประกันให้ผู้กู้ ดังนี้ ผู้ค้ำประกันมีสิทธิฟ้องขอให้ศาลบังคับผู้ให้กู้คืนหนังสือสัญญากู้และค้ำประกันได้ และศาลรับฟังคำพยานบุคคลที่ลูกหนี้นำสืบได้

หนี้การกู้ยืมเงินนั้น ถ้าเจ้าหนี้ยอมรับการชำระหนี้อย่างอื่นแทนการชำระเงิน หนี้นั้นก็เป็นอันระงับไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 321
ผู้ให้กู้ยอมรับเอาข้าวจำนวนหนึ่งเป็นการชำระหนี้เงินกู้แล้วบิดพลิ้วไม่คืนหนังสือสัญญากู้และค้ำประกันให้ผู้กู้ดังนี้ ผู้ค้ำประกันมีสิทธิฟ้องขอให้ศาลบังคับผู้ให้กู้คืนหนังสือสัญญากู้และค้ำประกันได้ และศาลรับฟังคำพยานบุคคลที่ลูกหนี้นำสืบได้

การเช่าเคหะอยู่อาศัยนั้นจะมีหนังสือสัญญาเช่าหรือไม่มี ก็ย่อมได้รับความคุ้มครองตาม พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่า ฯลฯเหมือนกัน
ใบเสร็จรับเงินเป็นหลักฐานอย่างหนึ่งซึ่งแสดงว่าได้ชำระหนี้แล้ว มิได้หมายความว่าถ้าไม่มีใบเสร็จรับเงินค่าเช่าแล้ว จะเถียงว่ามีการเช่าไม่ได้

การเช่าเคหะอยู่อาศัยนั้นจะมีหนังสือสัญญาเช่าหรือไม่มีก็ย่อมได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า ฯลฯเหมือนกัน
ใบเสร็จรับเงินเป็นหลักฐานอย่างหนึ่งซึ่งแสดงว่าได้ชำระหนี้แล้วมิได้หมายความว่าถ้าไม่มีใบเสร็จรับเงินค่าเช่าแล้ว จะเถียงว่ามีการเช่าไม่ได้

ตาม ป.ม.แพ่ง ฯ ม.653 วรรค 2 ใช้บังคับฉะเพาะการชำระหนี้เงินกู้จะใช้แก่หนี้อย่างอื่นไม่ได้
การคืนเงินที่ได้รับจากการซื้อขายนั้นแม้ทำยอมใช้เงินนั้นที่อำเภอ ก็ไม่จำต้องมีใบรับหรือเวนคืนเอกสารคู่ความย่อมนำพะยานบุคคลมาสืบได้
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพะยานก่อนถึงกำหนดเวลาที่จำเลยมีสิทธิจะยื่นบัญชีระบุพะยานตาม ม.88 แล้วตัดสินคดีนั้นเมื่อจำเลยอุทธรณ์จำเลยยื่นคำร้องขอสืบพะยานเพิ่มเติมได้
หมายเหตุ ศาลชั้นต้นตัดสินวันที่ 11 กรกฎ.จำเลยยื่นอุทธรณ์วันที่ 22 กรกฎ และในวันเดียวกันนี้จำเลยยื่นคำร้องต่อศาลอุทธรณ์ขอสืบพะยานเพิ่มเติม.

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 653 วรรค 2 ใช้บังคับเฉพาะการชำระหนี้เงินกู้จะใช้แก่หนี้อย่างอื่นไม่ได้
การคืนเงินที่ได้รับจากการซื้อขายนั้นแม้ทำยอมใช้เงินนั้นที่อำเภอก็ไม่จำต้องมีใบรับหรือเวนคืนเอกสารคู่ความย่อมนำพยานบุคคลมาสืบได้
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานก่อนถึงกำหนดเวลาที่จำเลยมีสิทธิจะยื่นบัญชีระบุพยานตาม มาตรา 88 แล้วตัดสินคดีนั้น เมื่อจำเลยอุทธรณ์ จำเลยยื่นคำร้องขอสืบพยานเพิ่มเติมได้
หมายเหตุ ศาลชั้นต้นตัดสินวันที่ 11 กรกฎาคม จำเลยยื่นอุทธรณ์วันที่ 22 กรกฎาคม และในวันเดียวกันนี้จำเลยยื่นคำร้องต่อศาลอุทธรณ์ขอสืบพยานเพิ่มเติม

โจทก์เป็นเสมียนบริษัทได้ช่วยเหลือจำเลยให้ได้+ลากไม้ของบริษัทนาย+ตน จำเลยจึงทำหนังสือกู้ให้โจทก์ไว้เป็นราง+ ต่อมาโจทก์ได้ทำหนังสือให้ไว้แก่บริษัทนายจ้ามตนแสดงว่าโจทก์มิได้เป็นเจ้า+นี้จำเลย เพื่อปกปิดการที่โจทก์รับรางวัลจากจำเลยดังนี้ เอกสารปกปิดการกระทำของโจทก์นั้นไม่เข้าลักษณเป็นใบเสร็จรับเงินตามประมวลแพ่งฯ ม.326,653 อุทธรณ์ฎีกา คดีแพ่งทุนทรัพย์ 1250 บาท เมื่อศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น คู่ความฎีกาได้แต่ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมายและต้องเป็นข้อที่ได้ว่ากันมาแล้วแต่ศาลชั้นต้นวัตถุประสงค์ของสัญญาเป็นการขัดขวางต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไม่เป็นปัญหาข้อเท็จจริง