คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 275/2501

มีผู้อื่นเอาที่ดินไปขายฝากโดยปลอมลายมือชื่อของเจ้าของที่ดินลงในใบมอบอำนาจว่าเจ้าของที่ดินมอบอำนาจให้เอาที่ดินไปขายฝากได้แม้ผู้รับซื้อฝากจะซื้อไว้โดยสุจริตเจ้าของที่ดินก็ย่อมมีสิทธิ์ฟ้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมขายฝากได้ เพราะเจ้าของที่ดินมิได้มอบอำนาจให้ขายนิติกรรมการขายฝากระหว่างเจ้าของที่ดินกับผู้ซื้อจึงไม่มีต่อกัน(อ้างฎีกาที่2049/92,1866/94) และกรณีเช่นนี้ไม่ต้องด้วย ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 821,223,1329,1332 ทั้งไม่ใช่เรื่องบอกล้างโมฆียะกรรมตาม มาตรา143 ด้วย

อายุความฟ้องร้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมขายฝากที่มีผู้เอาไปโอนโดยไม่มีอำนาจ จะใช้อายุความตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา51 ไม่ได้

คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ 764 ตำบลบางพลัด อำเภอบางกอกน้อย ธนบุรี ราคา 50,000 บาท เมื่อเดือนมิถุนายน 2495 มีผู้หลอกเอาโฉนดนี้ของโจทก์แล้วปลอมลายมือชื่อโจทก์ในใบมอบฉันทะให้นายสมจิตร นาคสูตรทำสัญญาขายฝากแก่จำเลยไว้ 30,000 บาท โดยจำเลยสมรู้และช่วยเหลือนายสมจิตร ซึ่งโจทก์ไม่เคยตกลงขายฝากที่ดินแก่จำเลยและไม่เคยมอบอำนาจให้นายสมจิตรขายฝากที่ดินแทนโจทก์ จึงฟ้องขอให้ศาลเพิกถอนสัญญาขายฝาก ถอนชื่อจำเลยและให้โจทก์คงมีชื่อถือกรรมสิทธิ์ที่ดินไปตามเดิม

จำเลยให้การว่า ซื้อฝากไว้โดยสุจริต โจทก์ทราบและยินยอมให้นายสมจิตรขายฝากที่รายนี้ ฟ้องโจทก์เคลือบคลุม โจทก์ฟ้องนายแสวงกับพวกว่าปลอมหนังสือ ศาลพิพากษายกฟ้อง ต้องถือตามข้อเท็จจริงในคดีนั้น โจทก์ไม่ได้ฟ้องจำเลยภายใน 1 ปี ขาดอายุความตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 51 และ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 143

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้เพิกถอนสัญญาขายฝากกรรมสิทธิ์ที่ดินถอนชื่อจำเลยใส่ชื่อโจทก์ถือกรรมสิทธิ์ไป ถ้าไม่สามารถทำได้ให้จำเลยใช้เงิน 50,000 บาทพร้อมดอกเบี้ย

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ลายมือชื่อในใบมอบอำนาจของโจทก์เป็นลายมือชื่อปลอม โจทก์ไม่เคยตกลงขายฝากที่ดินและไม่เคยมอบอำนาจให้นายสมจิตรไปขายฝากแทนโจทก์ ถือว่านิติกรรมการขายฝากระหว่างโจทก์จำเลยไม่เกิดขึ้น และกรณีไม่ต้องด้วย ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 821, 223, 1329, 1332 และฟ้องโจทก์ไม่ขาดอายุความตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 51 ทั้งคดีนี้ไม่ใช่เรื่องบอกล้างโมฆียะกรรมตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา143 แต่เป็นเรื่องโจทก์ติดตามเอาทรัพย์ของโจทก์ที่มีผู้เอาไปโอนโดยไม่มีอำนาจคืนมา คดีโจทก์ไม่ขาดอายุความ พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์