คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 275/2501

มีผู้อื่นเอาที่ดินไปขายฝากโดยปลอมลายมือชื่อของเจ้าของที่ดินลงในใบมอบอำนาจว่าเจ้าของที่ดินมอบอำนาจให้เอาที่ดินไปขายฝากได้ แม้ผู้รับซื้อฝากจะซื้อไว้โดยสุจริต เจ้าของที่ดินก็ย่อมมีสิทธิ์ฟ้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมขายฝากได้ เพราะเจ้าของที่ดินมิได้มอบอำนาจให้ขาย นิติกรรมการขายฝากระหว่างเจ้าของที่ดินกับผู้ซื้อจึงไม่มีต่อกัน (อ้างฎีกาที่ 2049/92,1866/94) และกรณีเช่นนี้ไม่ต้องด้วย ป.พ.พ. มาตรา 821,223,1329,1332 ทั้งไม่ใช่เรื่องบอกล้างโมฆียะกรรมตาม ม. 143 ด้วย

อายุความฟ้องร้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมขายฝากที่มีผู้เอาไปโอนโดยไม่มีอำนาจ จะใช้อายุความตามป.วิ.อาญา มาตรา 51 ไม่ได้

คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ ๗๖๔ ตำบลบางพลัด อำเภอบางกอกน้อย ธนบุรี ราคา ๕๐,๐๐๐ บาท เมื่อเดือนมิถุนายน ๒๔๙๕ มีผู้หลอกเอาโฉนดนี้ของโจทก์แล้วปลอมลายมือชื่อ จำเลยในใบมอบฉันทะให้นายสมจิตร นาคสูตรทำสัญญาขายฝากแก่จำเลยไว้ ๓๐,๐๐๐ บาท โดยจำเลยสมรู้และช่วยเหลือนายสมจิตร ซึ่งโจทก์ไม่เคยตกลงขายฝากที่ดินแก่จำเลยและไม่เคยมอบอำนาจให้นายสมจิตรขายฝากที่ดินแทนโจทก์ จึงฟ้องขอให้ศาลเพิกถอนสัญญาขายฝาก ถอนชื่อจำเลบและให้โจทก์คงมีชื่อถือกรรมสิทธิที่ดินไปตามเดิม

จำเลยให้การว่า ซื้อฝากไว้โดยสุจริตโจทก์ทราบและยินยอมให้นายสมจิตรขายฝากที่รายนี้ ฟ้องโจทก์เคลือบคลุม โจทย์ฟ้องนายแสวงกับพวกว่าปลอมหนังสือ ศาลพิพากษายกฟ้อง ต้องถือตามข้อเท็จจริงในคดีนั้น โจทก์ไม่ได้ฟ้องจำเลยภายใน ๑ ปี ขาดอายุความตามป.วิ.อาญา มาตรา ๕๑ และ ป.พ.พ. มาตรา ๑๔๓

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้เพิกถอนสัญญาขายฝากกรรมสิทธิ์ที่ดิน ถอนชื่อจำเลยใส่ชื่อโจทก์ถือกรรมสิทธิ์ต่อไป ถ้าไม่สามารถทำได้ให้จำเลยใช้เงิน ๕๐,๐๐๐ บาท พร้อมดอกเบี้ย

จำเลยอุทธรณ์ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ลายมือชื่อในใบมอบอำนาจของโจทก์เป็นลายมือชื่อปลอม โจทก์ไม่เคยตกลงขายฝากที่ดินและไม่เคยมอบอำนาจให้นายสมจิตรไปขายฝากแทนโจทก์ ถือว่านิติกรรมการขายฝากระหว่างโจทก์จำเลยไม่เกิดขึ้น และกรณีไม่ต้องด้วย ป.พ.พ. มาตรา ๘๒๑,๒๒๓,๑๓๒๙,๑๓๓๒ และฟ้องโจทก์ไม่ขาดอายุความตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๕๑ ทั้งคดีนี้ไม่ใช่เรื่องบอกล้างโมฆียะกรรมตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๔๓ แต่เป็นเรื่องโจทก์ติดตามเอาทรัพย์ของโจทก์ที่มีผู้เอาไปโอนโดยไม่มีอำนาจคืน