คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 326/2499

เจ้าของร่วมเอาที่ทั้งแปลงไปทำสัญญาซื้อขายให้กับบุคคลภายนอกโดยเจ้าของร่วมอีกผู้หนึ่งไม่รู้เห็นยินยอมด้วยเจ้าของร่วมผู้ไม่ยินยอมนั้นมีสิทธิฟ้องขอให้เพิกถอนสัญญาซื้อขายในส่วนที่เกี่ยวกับสิทธิของตนได้แต่จะเพิกถอนสัญญาซื้อขายทั้งหมดหาได้ไม่

คดีพิพาทด้วยเรื่องที่ดิน ข้อเท็จจริงเป็นยุติว่าที่พิพาทเป็นของนางขำย่าของโจทก์และจำเลยที่ 1 โจทก์และจำเลยที่ 1 ได้รับมรดกปกครองร่วมกันมา จำเลยที่ 1 ได้ให้อำเภอทำสัญญาขายที่พิพาททั้งแปลงให้แก่จำเลยที่ 2 โดยโจทก์ไม่รู้เห็น โจทก์จึงฟ้องขอให้พิพากษาทำลายหนังสือซื้อขายเสีย และขอให้ขับไล่และห้ามมิให้จำเลยเกี่ยวข้องกับที่รายนี้

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นว่าโจทก์จะขอให้เพิกถอนนิติกรรมซื้อขายและขับไล่จำเลยเสียที่เดียวไม่ได้ ให้ยกฟ้องโจทก์

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่าการที่จำเลยที่ 1 เอาที่พิพาทไปทำหนังสือสัญญาซื้อขายกับจำเลยที่ 2 นั้นเป็นการละเมิดสิทธิของโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361 วรรค 2 โจทก์จึงเกิดสิทธิเรียกร้องให้เพิกถอนข้อสัญญาในส่วนที่เกี่ยวกับสิทธิของโจทก์และห้ามไม่ให้จำเลยเกี่ยวข้องล่วงล้ำสิทธิของโจทก์ได้ ศาลฎีกาพิพากษาแก้ให้เพิกถอนข้อสัญญาซื้อขายในส่วนที่เกี่ยวกับสิทธิของโจทก์เสีย