คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 905/2493

ทำหนังสือสัญญาจะขายที่ดินและห้องแถวที่ปลูกในที่ดินนั้นโดยวัตถุประสงค์ส่วนใหญ่ของการซื้อขาย ก็คือที่ดิน เมื่อทำสัญญาแล้วเกิดไฟไหม้ห้องแถวเสีย ผู้ซื้อจะใช้สิทธิขอเลิกสัญญาและขอมัดจำคืนไม่ได้ เมื่อเกิดไฟไหม้จะโทษเอาเป็นความผิดของผู้ขายไม่ได้ ผู้ซื้อมีสิทธิจะขอลดราคาซื้อขายกันได้

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 ทำหนังสือจะขายที่ดินโฉนดที่ 5614 เนื้อที่ 15 ตารางวา กับห้องแถว 1 ห้องปลูกอยู่ในที่ดินแทนจำเลยที่ 2 ให้โจทก์เป็นเงิน 30,000 บาท สัญญาจะโอนในเดือนมีนาคม 2491 โจทก์วางมัดจำ 3,000 บาท ต่อมาวันที่ 2 มกราคม 2491 ไฟไหม้ตลาดบางคล้าและไหม้ห้องที่จะขายนี้ทั้งหมด ทั้งที่ดินก็ไม่ครบ 15 ตารางวา จึงถือว่าจำเลยผิดสัญญา ขอให้จำเลยคืนมัดจำและดอกเบี้ย

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยคืนเงินมัดจำ และดอกเบี้ย

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้เฉพาะจำเลยที่ 2 คืนเงินมัดจำ ส่วนจำเลยที่ 1 ให้ยกฟ้อง

จำเลยที่ 2 ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยมีที่ดิน ซึ่งราคามากกว่าห้องแถวมากจะโอนขายให้โจทก์ได้ตามสัญญาอยู่ แต่หากโจทก์ไม่ซื้อเพราะจำเลยลดเงินเป็นราคาค่าห้องแถวให้น้อย โจทก์มีสิทธิ์จะขอให้ลดราคาซื้อขายกันได้ แต่ไม่มีสิทธิเลิกสัญญาซื้อขายกับจำเลย เพราะไฟไหม้ห้องแถวนั้นจะโทษเอาเป็นความผิดของจำเลยไม่ได้ และวัตถุประสงค์ส่วนใหญ่ของการซื้อขายกันก็คือที่ดิน จำเลยจึงยังไม่ต้องคืนเงินมัดจำให้โจทก์

จึงพิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์