คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 905/2493

ทำหนังสือสัญญาจะขายที่ดินและห้องแถวที่ปลูกใสที่ดินนั้นโดยวัตถุประสงค์ส่วนใหญ่ของการซื้อขาย ก็คือที่ดิน เมื่อทำสัญญาแล้วเกิดไฟไหม้ห้องแถวเสีย ผู้ซื้อจะใช้สิทธิขอเลิกสัญญาและขอมัดจำคืนไม่ได้ เมื่อการไฟไหม้จะโทษเอาเป็นความผิดของผู้ขายไม่ได้ ผู้ซื้อมีสิทธิจะขอลดราคาซื้อขายกันได้

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ ๑ ทำหนังสือจะขายที่ดินโฉนดที่ ๕๖๑๔ เนื้อที่ ๑๕ ตารางวา กับห้องแถว ๑ ห้องปลูกอยู่ในที่ดินแทนจำเลยที่ ๒ ให้โจทก์เป็นเงิน ๓๐๐๐๐ บาท สัญญาจะโอนในเดือนมีนาคม ๒๔๙๑ โจทก์วางมัดจำ ๓๐๐๐ บาท ต่อมาวันที่ ๒ มกราคม ๒๔๙๑ ไฟไหม้ตลาดบางคล้าและไหม้ห้องที่จะขายนี้ทั้งหมด ทั้งที่ดินก็ไม่ครบ ๑๕ ตารางวาจึงถือว่าจำเลยผิดสัญญา ขอให้จำเลยคืนมัดจำและดอกเบี้ย

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยคืนเงินมัดจำ และดอกเบี้ย

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้ฉะเพาะจำเลยที่ ๒ คืนเงินมัดจำส่วนจำเลยที่ ๑ ให้ยกฟ้อง

จำเลยที่ ๒ ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยมีที่ดินซึ่งราคามากกว่าห้องแถวมาก จะโอนขายให้โจทก์ได้ตามสัญญาอยู่ แต่หากโจทก์ไม่ซื้อเพราะจำเลยลดเงินเป็นราคาค่าห้องแถวให้น้อย โจทก์มีสิทธิจะขอให้ลดราคาซื้อขายกันได้ แต่ไม่มีสิทธิเลิกสัญญาซื้อขายกับจำเลย เพราะไฟไหม้ห้องแถวนั้นจะโทษเอาเป็นความผิดของจำเลยไม่ได้ และวัตถุประสงค์ส่วนใหญ่ของการซื้อขายกันก็คือที่ดิน จำเลยจึงยังไม่ต้องคืนเงินมัดจำให้โจทก์

จึงพิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์