คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ.2488

จำเลยขนย้ายข้าวสารจากตำบลหนึ่งไปยังอีกตำบลหนึ่งภายในจังหวัดเดียวกัน ซึ่งอยู่ภายในขอบเขตที่คณะกรรมการสำรวจห้ามกักกันข้าวได้ประกาศอนุญาตไว้ให้ขนย้ายได้ภายในแต่ละจังหวัดแต่เป็นฝ่าฝืนประกาศข้าหลวงประจำจังหวัดซึ่งออกโดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค 2488 นั้น ถ้าโจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานฝ่าฝืนประกาศ ซึ่งออกตามอำนาจในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯแล้ว ก็ต้องใช้ พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ 2488 มาบังคับและจำเลยต้องมีความผิดตามพระราชบัญญัตินี้เพราะพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ 2488 และพระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าว 2489 มิใช่กฎหมายที่ใช้แทนกันหรือขัดกันโดยมีความมุ่งหมายต่างกัน ผู้ใดละเมิดกฎหมายฉบับใดก็ต้องใช้กฎหมายฉบับนั้นบังคับ

คณะกรรมการจังหวัดได้ออกประกาศให้เจ้าของหรือผู้ครอบครองข้าวเปลือก ไปแจ้งปริมาณสถานที่เก็บ ตามอำนาจในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคนั้น แม้เรื่องการแจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าวจะมีบัญญัติไว้แล้วในพระราชบัญญัติสำรวจห้ามกักกันข้าวซึ่งออกใช้ภายหลังก็ดีศาลก็จะใช้ พระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าวแทนพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ ไม่ได้ เพราะกฎหมายทั้งสองนี้มีความมุ่งหมายต่างกัน
ผู้ที่ไม่แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บตามประกาศของคณะกรรมการจังหวัดซึ่งออกโดยอาศัยอำนาจตามความในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ นั้น ถ้าไม่ทราบประกาศดังกล่าวแล้วนั้นก็ถือว่าไม่มีเจตนาฝ่าฝืน ยังไม่ผิด
คดีที่จำเลยรับสารภาพตามฟ้อง หากโจทก์ต้องสืบพยานประกอบคำรับ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 176 เมื่อพยานที่นำสืบกลับฟังไม่ได้ว่าจำเลยได้กระทำผิดเช่นนี้ศาลย่อมพิพากษายกฟ้องได้

เครื่องยนตร์ฉุดระหัดที่มีไว้โดยมิได้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บตามประกาศควบคุมของเจ้าพนักงานออกตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ เพียงแต่เป็นเครื่องชำรุดซึ่งซ่อมแซมใช้การได้ แต่ต้องเสียค่าซ่อมแพงนั้น มิใช่เป็นเครื่องยนต์ที่ชำรุดจนถึงแก่จะต้องใช้เป็นเศษเหล็กนั้น นับว่าเข้าอยู่ในความมุ่งหมายของ พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ และประกาศของเจ้าพักงานผู้มีไว้โดยไม่แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บ จึงมีความผิดตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ 2488 มาตรา 17

เครื่องยนต์ฉุดระหัดที่มีไว้โดยมิได้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บตามประกาศควบคุมของเจ้าพนักงานออกตาม พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ เพียงแต่เป็นเครื่องชำรุดยังซ่อมแซมใช้การได้ แต่ต้องเสียค่าซ่อมแพงนั้น มิใช่เป็นเครื่องยนต์ที่ชำรุดจนถึงแก่จะต้องใช้เป็นเศษเหล็กนั้นนับว่าเข้าอยู่ในความมุ่งหมายของ พระราชบัญญัติและประกาศของเจ้าพนักงานผู้มีไว้โดยไม่แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บ จึงมีผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคฯลฯ 2488 มาตรา 17

พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ 2488 กับพระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าว 2489 ไม่ใช่กฎหมาย ที่ใช้แทนกันหรือขัดกันเพราะพระราชบัญญัติฉบับแรกมีความมุ่งหมายเพื่อให้มีเครื่องอุปโภคบริโภคและสิ่งของต่างๆ เพียงพอแก่ความต้องการของประเทศ ส่วนความมุ่งหมายในพระราชบัญญัติฉบับหลังมีเพียงแต่สำรวจและห้ามกักกันข้าว เพราะฉะนั้นถ้าผู้ใดละเมิดพระราชบัญญัติ ฉบับใด ก็ต้องใช้พระราชบัญญัตินั้นบังคับ
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยกระทำผิดพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคโดยมิได้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าวสารต่อคณะกรรมการตามประกาศศาลต้องพิจารณาว่าจำเลยได้ละเมิดต่อ พระราชบัญญัติที่กล่าวหรือไม่

พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคฯลฯ 2488 กับ พ.ร.บ.สำรวจและห้ามกักกันข้าว 2489 พ.ร.บ.ที่ใช้แทนกันหรือขัดกัน
พ.ร.บ.ฉบับแรกมีความมุ่งหมายเพื่อให้มีเครื่องอุปโภคบริโภค และ สิ่งของต่าง ๆ เพียงพอแก่ความต้องการของประเทศ ส่วนความมุ่งหมายใน พ.ร.บ.ฉบับหลังมีเพียงแต่สำรวจและห้ามกักกันข้าว เพราะฉะนั้น ถ้าละเมิด พ.ร.บ.ฉบับใด ก็ต้องใช้ พ.ร.บ.นั้นบังคับ
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยกระทำผิดต่อ พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ โดยมิได้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าวสารต่อคณะกรรมการตามประกาศ ศาลต้องพิจารณาว่าจะเลยละเมิดต่อ พ.ร.บ.ที่กล่าวหรือไม่

คณะกรมการจังหวัดไม่มีอำนาจออกประกาศห้ามนำสัตว์ออกนอกเขตท้องที่อำเภอเพราะการห้ามเช่นนี้เป็นอำนาจตามมาตรา4 ข้อ 6 คำสั่งเช่นนี้ถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมายผู้ฝ่าฝืนไม่มีความผิด

คณะกรรมการจังหวัดไม่มีอำนาจออกประกาศห้ามนำสัตว์ออกนอกเขตต์ท้องที่อำเภอ เพราะการห้ามเช่นนี้ เป็นอำนาจตามมาตรา 4 ข้อ 6 คำสั่งเช่นนี้ถือว่าไม่ชอบด้วย ก.ม. ผู้ฝ่าฝืนไม่มีความความผิด

เวลากลางคืนตามที่บัญญัติไว้ใน ก.ม.อาญานั้น ก.ม.มิได้บัญญัติไว้ว่าเป็นคืนของวันไหน จึงต้องถือตามประกาศนับเวลาในราชการ ซึ่งให้นับวันเป็น 24 ชั่วนาฬิกา เริ่มต้นแต่ศูนย์นาฬิกาเป็นต้นไป
มีของต้องแจ้งปริมาณไว้ตั้งแต่ 3.00 น. ของวันที่ 3 ไปแจ้งปริมาณในวันที่ 5 เดือนนั้น ถือว่ายังไม่เกินกำหนด 2 วัน.

เวลากลางคืนตามที่บัญญัติไว้ในกฎหมายลักษณะอาญานั้นกฎหมายมิได้บัญญัติไว้ว่าเป็นคืนของวันไหน จึงต้องถือตามประกาศนับเวลาในราชการ ซึ่งให้นับวันเป็น 24 ชั่วนาฬิกา เริ่มต้นแต่ศูนย์นาฬิกาเป็นต้นไป
มีของต้องแจ้งปริมาณไว้ตั้งแต่เวลา 3.00 น. ของวันที่ 3 ไปแจ้งปริมาณในวันที่ 5 เดือนนั้น ถือว่ายังไม่เกินกำหนด 2 วัน