คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ห้วน ประชาบาล

การวินิจฉัยคดีแพ่งเกี่ยวด้วยเรื่องมรดกอิสลามศาสนิกในศาลจังหวัดปัตตานีซึ่งศาลชั้นต้นต้องใช้กฎหมายอิสลามและต้องให้ดะโต๊ะยุติธรรมวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมายอิสลามนั้น หากศาลชั้นต้นปฏิบัติไม่ถูกต้อง ศาลสูงก็มีอำนาจยกคำพิพากษาให้ศาลชั้นต้นดำเนินกระบวนพิจารณาเสียให้ถูกต้องแล้วพิพากษาใหม่ได้
ศาลอุทธรณ์ไม่มีอำนาจวินิจฉัยข้อกฎหมายอิสลามได้ เพราะถ้ามีคำวินิจฉัยชี้ขาดของดะโต๊ะยุติธรรมในข้อกฎหมายอิสลามมาโดยถูกต้องแล้ว ย่อมเป็นอันเด็ดขาดในคดีนั้น

ใบไต่สวน ตามประมวลกฎหมายที่ดินนั้น หาใช่เอกสารสำคัญที่จะแสดงว่าผู้มีชื่อในใบไต่สวนเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินตามความหมายของคำว่าเอกสารสำคัญในประมวลกฎหมายแพ่งแลพาณิชยืไม่
ที่ดินไม่มีหนังสือสำคัญอันเป็นสินบริคณห์ระหว่างสามีภริยานั้น สามีในฐานะเป็นผู้จัดการสินบริคณห์ย่อมมีอำนาจที่จะจำหน่ายทรัย์สินนั้นได้โดยลำพังตนเอง

ใบไต่สวนตามประมวลกฎหมายที่ดินนั้น หาใช่เอกสารสำคัญที่จะแสดงว่าผู้มีชื่อในใบไต่สวนเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินตามความหมายของคำว่าเอกสารสำคัญในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ไม่
ที่ดินไม่มีหนังสือสำคัญอันเป็นสินบริคณห์ระหว่างสามีภริยานั้น สามีในฐานะเป็นผู้จัดการสินบริคณห์ย่อมมีอำนาจที่จะจำหน่ายทรัพย์สินนั้นได้โดยลำพังตนเอง

แม้สัญญาให้จะมีข้อความว่า ผู้ให้ยินยอมให้ผู้รับรื้อถอนเรือนได้ในเมื่อไปอยู่ที่อื่นก็ดี แต่ถ้าคู่สัญญามิได้เจตนาจะให้มีการรื้อเรือนไปในเวลาใกล้ชิดกับวันที่ทำสัญญายกให้แล้ว เรือนนั้นหากลายสภาพเป็นสังหาริมทรัพย์ไม่ แต่ยังคงมีสภาพเป็นอสังหาริมทรัพย์ดังเดิม ฉะนั้นเมื่อการยกให้ทำแต่เพียงเป็นหนังสือ มิได้จดทะเบียน จึงไม่สมบูรณ์ และตกเป็นโมฆะ

แม้สัญญาให้จะมีข้อความว่า ผู้ให้ยินยอมให้ผู้รับรื้อถอนเรือนได้ในเมื่อไปอยู่ที่อื่นก็ดี แต่ถ้าคู่สัญญามิได้เจตนาจะให้มีการรื้อถอนเรือนไปในเวลาใกล้ชิดกับวันที่ทำสัญญายกให้แล้ว เรือนนั้นหากลายสภาพเป็นสังหาริมทรัพย์ไม่ แต่ยังคงมีสภาพเป็นอสังหาริมทรัพย์ดังเดิม ฉะนั้น เมื่อการยกให้ทำแต่เพียงเป็นหนังสือ มิได้จดทะเบียน

การแปลงหนี้โดยเปลี่ยนตัวลูกหนี้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 350 นั้น ลูกหนี้เดิมจะต้องมีตัวอยู่และจะต้องกระทำโดยไม่ขืนใจลูกหนี้เดิม ถ้าลูกหนี้เดิมตายไปเสียแล้ว กรณีก็ไม่ใช่การแปลงหนี้
เมื่อลูกหนี้เงินกู้ตายไปแล้ว จำเลยได้ทำสัญญาให้โจทก์ไว้ในแบบพิมพ์สัญญาค้ำประกันด้านหลังสัญญากู้รายนี้ ความว่า ขอทำสัญญาค้ำประกันให้ไว้ต่อเจ้าหนี้ว่า ตามที่ลูกหนี้ได้กู้เงินไปนั้น ลูกหนี้ตายไปแล้ว จำเลยยอมใช้ต้นเงินดอกเบี้ยให้เจ้าหนี้ ดังนี้ เป็นการแสดงเจตนาของจำเลยที่จะค้ำประกันหนี้
การที่จำเลยได้กำหนดเวลาชำระหนี้ภายในกำหนดเวลาซึ่งเกินกว่า 1 ปี นับแต่วันที่ลูกหนี้ตาย เป็นการสละข้อต่อสู้ในเรื่องอายุความมรดกซึ่งทายาทจะยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้ได้ ฉะนั้น แม้เจ้าหนี้จะหมดสิทธิเรียกร้องจากทายาทเพราะคดีขาดอายุความแล้ว ก็หาทำให้จำเลยยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้หรือหลุดพ้นความรับผิดไป ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา698 ด้วยไม่

วัตถุระเบิดตามความหมายแห่ง พระราชบัญญัติอาวุธปืน ฯลฯ(ฉบับที่ 3) พ.ศ.2501 จำกัดไว้ 2 อย่าง คือ เป็นวัตถุที่สามารถส่งกำลังดันอย่างแรงต่อสิ่งห้อมล้อมโดยฉับพลันในเมื่อระเบิดขึ้น โดยมีสิ่งเหมาะมาทำให้เกิดกำลังดันอย่างหนึ่ง หรือโดยการสลายตัวของวัตถุระเบิดนั้นอีกอย่างหนึ่ง ทั้ง 2 อย่างนี้ จะต้องทำให้มีแรงทำลายหรือแรงประหารเกิดขึ้นด้วย
แก๊บกระดาษเม็ดเล็กๆ ติดกับกระดาษห่างๆ กัน โตเท่าหัวไม้ขีดไฟบ้าง เล็กกว่าบ้าง ไม่ถึงขนาดที่จะฟังว่าเป็นวัตถุระเบิด

คำว่า "ประกัน" ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 155 (2) นั้น หมายความถึงการประกันการชำระหนี้
การที่จะให้อสังหาริมทรัพย์ใดเป็นการประกันการชำระหนี้ได้ ต้องกระทำด้วยวิธีการจำนองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 702, 703 และต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 704
สัญญากู้ยืมเงินที่ระบุไว้ว่าผู้กู้ได้นำใบแจ้งการครอบครองที่ดินสวนยาง 1 แปลง เนื้อที่ 9 ไร่เศษให้ผู้ให้กู้ยึดถือไว้เป็นประกันด้วยนั้น หาใช่เป็นการเอาสวนยางเข้าประกันการชำระหนี้ตามกฎหมายไม่ ฉะนั้น ถ้าผู้กู้ทำนิติกรรมยกสวนบางบางส่วนให้คนอื่นไป จึงถือไม่ได้ว่าลูกหนี้ทำให้ลดน้อยถอยลงซึ่งประกันอันได้ให้ไว้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 155 (2)

การที่จำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นช่างปรับเครื่องยนต์อยู่ในอู่ของจำเลยที่ 2 ได้ลงชื่อในสัญญารับจ้างซ่อมรถของโจทก์ในฐานเป็นผู้จัดการอู่ของจำเลยที่ 2 โดยแสดงหนังสือมอบอำนาจของจำเลยที่ 2 ต่อโจทก์ด้วยนั้น แม้จะปรากฎว่าลายเซ็นในหนังสือมอบอำนาจไม่ใช่ของจำเลยที่ 2 ก็ตาม หากปรากฎว่าจำเลยที่ 2 ได้ทราบถึงการออกหนังสือมอบอำนาจนั้น และบุตรของจำเลยที่ 2 ซึ่งรูปการแสดงว่าเป็นผู้จัดการอู่ให้จำเลยที่ 2 ก็ได้เห็นจำเลยที่ 1 แสดงหนังสือนี้ต่อโจทก์ แต่ก็มิได้ท้วงติงอย่างใด ดังนี้ เห็นได้ว่า การที่จำเลยที่ 1 สามารถทำสัญญาในนามของอู่ได้ ก็โดยความรู้เห็นเป็นใจของจำเลยที่ 2 และบุตร ถือว่าจำเลยที่ 2 ได้เชิดจำเลยที่ 1 หรือยอมให้จำเลยที่ 1 เชิดตัวเองว่าเป็นตัวแทนของจำเลยที่ 2 แล้ว

การที่จำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นช่างปรับเครื่องยนต์อยู่ในอู่ของจำเลยที่ 2 ได้ลงชื่อในสัญญารับจ้างซ่อมรถของโจทก์ในฐานเป็นผู้จัดการอู่ของจำเลยที่ 2 โดยแสดงหนังสือมอบอำนาจของจำเลยที่ 2 ต่อโจทก์ด้วยนั้น แม้จะปรากฏว่าลายเซ็นในหนังสือมอบอำนาจไม่ใช่ของจำเลยที่ 2 ก็ตาม หากปรากฏว่าจำเลยที่ 2 ได้ทราบถึงการออกหนังสือมอบอำนาจนั้นและบุตรของจำเลยที่ 2 ซึ่งรูปการแสดงว่าเป็นผู้จัดการอู่ให้ จำเลยที่ 2 ก็ได้เห็นจำเลยที่ 1 แสดงหนังสือนี้ต่อโจทก์ แต่ก็มิได้ท้วงติงอย่างใด ดังนี้ เห็นได้ว่า การที่จำเลยที่ 1 สามารถทำสัญญาในนามของอู่ได้ก็โดยความรู้เห็นเป็นใจของจำเลยที่ 2 และบุตร ถือว่าจำเลยที่ 2 ได้เชิดจำเลยที่ 1 หรือยอมให้จำเลยที่1 เชิดตัวเองว่าเป็นตัวแทนของจำเลยที่ 2 แล้ว