คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ทิพปัญญา อ. บุปผเวส

สามีภรรยาแยกกันอยู่ช้านานหรือที่เรียกว่าร้างกันนั้นไม่ทำให้ขาดจากสามีภรรยากัน และไม่สิ้นสิทธิรับมรดกซึ่งกันและกัน

ในคดีลักทรัพย์หรือรับของโจรโจทก์ฟ้องขอให้คืนหรือใช้ทรัพย์แก่ผู้เสียหายด้วย เมื่อศาลชั้นต้นตัดสินให้ลงโทษจำเลยฐานรับของโจรโดยมิได้กล่าวถึงเรื่องคืนหรือใช้ทรัพย์โจทก์มิได้อุทธรณ์ จนศาลอุทธรณ์เพียงแต่แก้ฐานความผิดเป็นลักทรัพย์นอกจากนั้นยืนตามศาลชั้นต้นเช่นนี้โจทก์ไม่มีสิทธิฎีกาขอให้คืนหรือใช้ทรัพย์

ไนคดีลักทรัพย์หรือรับของโจรโจทฟ้องขอไห้คืนหรือไช้ทรัพย์แก่ผู้เสียหายด้วย เมื่อสาลชั้นต้นตัดสินไห้ลงโทสจำเลยถานรับของโจโดยมิได้กล่าวถึงเรื่องคนหรือไช้ทรัพย์ โจทมิได้อุธรน์ จนสาลอุธรน์เพียงแต่แก้ถานความผิดเปนลักทรัพย์นอกจากนั้นยืนตามสาลชั้นต้นเช่นนี้โดจทไม่มีสิทธิดีกาขอไห้คืนหรือไช้ทรัพย์.

ฟ้องจำเลยถานมีมูลฝิ่นและขอไห้ริบมูลฝิ่น ได้ความว่าเปนมูลฝิ่นที่หยู่ไนความครอบครองของผู้อื่นซึ่งได้รับอนุญาตไห้ตั้งร้านจำหน่ายฝิ่นและนำออกนอกร้านจำหน่ายดังนี้ สาลจะสั่งริบมูลฝิ่นไม่ได้ เพราะเจ้าของอาดมีข้อแก้ตัวได้.

ฟ้องจำเลยฐานมีมูลฝิ่นและขอให้ริบมูลฝิ่น ได้ความว่าเป็นมูลฝิ่นที่อยู่ในความครอบครองของผู้อื่นซึ่งได้รับอนุญาตให้ตั้งร้านจำหน่ายฝิ่นและนำออกนอกร้านจำหน่ายดังนี้ ศาลจะสั่งริบมูลฝิ่นไม่ได้ เพราะเจ้าของอาจมีข้อแก้ตัวได้

สาลพิพากสาไห้แบ่งสมรส 3 ส่วนเปนของโจท 1 ส่วนของจำเลย 2 ส่วน ถ้าแบ่งไม่ตกลง ก็ไห้ประมูนหรือขายทอดตลาดดังนี้ จำเลยจะขอส่ง 1 ไน 3 ของราคาทรัพย์ที่โจทตีราคามาไนฟ้องไม่ได้ไนเมื่อโจทไม่ยอมจะต้องส่งทรัพย์มาประมูนหรือขายทอดตลาด
สาลพิพากสาไห้แบ่งสินสมรสและว่าไม่ไห้เกินคำขอนั้นหมายความว่าไม่ไห้เกินคำขอท้าย ฟ้องโดยจะคิดหักราคาทรัพย์รายที่สาลยกฟ้องมาหักจากคำขอท้ายฟ้องไม่ได้
คดีฟ้องแบ่งมรดกหรือสินสมรสนั้นเปนการกล่าวอ้างสิทธิไนตัวทรัพย์และขอแบ่งตามสิทธินั้น ๆ แต่โจทจำต้องตีราคาทรัพย์เพื่อคำนวนค่าธัมเนียม.

ศาลพิพากษาให้แบ่งสินสมรส 3 ส่วน เป็นของโจทก์ 1 ส่วนของจำเลย 2 ส่วน ถ้าแบ่งไม่ตกลง ก็ให้ประมูลหรือขายทอดตลาดดังนี้จำเลยจะขอส่ง 1 ใน 3 ของราคาทรัพย์ที่โจทก์ตีราคามาในฟ้องไม่ได้ในเมื่อโจทก์ไม่ยอมจะต้องส่งทรัพย์มาประมูลหรือขายทอดตลาด
ศาลพิพากษาให้แบ่งสินสมรสและว่าไม่ให้เกินคำขอนั้นหมายความว่าไม่ให้เกินคำขอท้ายฟ้องโดยจะคิดหักราคาทรัพย์รายที่ศาลยกฟ้องมาหักจากคำขอท้ายฟ้องไม่ได้
คดีฟ้องแบ่งมรดกหรือสินสมรสนั้นเป็นการกล่าวอ้างสิทธิในตัวทรัพย์และขอแบ่งตามสิทธินั้นๆ แต่โจทก์จำต้องตีราคาทรัพย์เพื่อคำนวณค่าธรรมเนียม

เป็นสามีภรรยากันตามกฎหมายมาก่อนแล้วมาจดทะเบียนสมรสภายหลัง ก็นำสืบถึงการเป็นสามีภรรยากันก่อนจดทะเบียนได้ไม่เป็นการสืบแก้ไขเอกสาร
จำเลยให้การว่าได้เป็นสามีภรรยากันมาแต่ปี 2467 แล้วมาจดทะเบียนปี 2484 ดังนี้ จำเลยสืบพยานว่าได้แต่งงานกันชอบด้วยกฎหมายแต่ปี 2467 ได้ ไม่นอกประเด็น
ฟ้องว่าโจทก์เป็นภรรยาผู้ตายควรได้รับมรดกผู้ตายขอให้ห้ามจำเลยไม่ให้เกี่ยวข้องดังนี้ แม้ศาลล่างตัดสินยืนกันมา ก็ฎีกาในข้อเท็จจริงได้(โดยเป็นคดีเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัว)

เปนสามีภรรยากันตามกดหมายมาก่อนแล้วมาจอดทเบีนยสมรสพายหลัง ก็นำสืบถึงการเปนสามีภรรยากันก่อนจดทเบียนได้ ไม่เปนการสืบแก้ไขเอกสาร.
จำเลยไห้การว่าได้เปนสามีภรรยากันมาแต่ปี 2467 แล้วมาจดทเบียนปี 2484 ดังนี้ จำเลยสืบพยานว่าได้แต่งงานกันชอบด้วยกดหมายแต่ปี 2467 ได้ไม่นอกประเด็น.
ฟ้องว่าโจทเปนภรรยาผู้ตายควนได้รับมรดกผู้ตาย ขอไห้ห้ามจำเลยไม่ไห้เกี่ยวข้องดังนี้ แม้สาลล่างตัดสินยืนกันมา ก็ดีกาไนข้อเท็จจิงได้ (โดยเปนคดีเกี่ยวด้วยสิทธิไนครอบครัว)

ผู้ตายกอดปล้ำจะข่มขื่นทำชำเราภรรยาจำเลยแต่ได้ผละหนีไปแล้วจำเลยตามทำร้ายผู้ตายถึงตายดังนี้ ไม่เปนการป้องกันแต่เปนการกะทำโดยถูกยั่วโทสะ.